طرح منظر شهری محله، راهکار تداوم هویت در روند نوسازی

سال ها است که طرح های معمول توسعه شهری یعنی طرح جامع و طرح تفصیلی به علت نقایص متعدد در زمینه های مختلف از تئوری و مبانی نظری گرفته تا روش شناسی، تکنیک ها، عدم پیش بینی ساز و کارهای اجرا و تحقق پذیری در کشورهای مبدع آنها، از دستور کار خارج شده است. ولی در کشور، به دلیل گوناگونی هنوز به قوت و قدرت خود از جایگاه مستحکم قانونی و ویژه ای برخوردار است. از جمله موارد ملموس ناکارامدی طرح های جامع و تفصیلی بحث نوسازی بافت های فرسوده است، به طوری که ساز و کارهای معمول این طرح ها که برای بافت های متوسط شهری با شرایط خاصی قابل اجرا است، در بافت های فرسوده و تاریخی که شرایط کالبدی، اجتماعی و اقتصادی ویژه و پیچیده تری دارند، غیرقابل استفاده است. این ناکارامدی از یک سو و لزوم تهیه طرح های قابل تحقق در بخش وسیعی از بافت های شهری کشور که تحت عنوان بافت فرسوده شناسایی شده بودند، از سوی دیگر، سبب شد تا با استفاده از بومی سازی تئوری «منظر» و نگرش سیستمی به شهر، «شرح خدمات منظر شهری محله» به عنوان طرح های موضعی نوسازی و احیای بافت های تاریخی و فرسوده تهیه و تدوین شود. این نوشتار به معرفی و بررسی ظهور «طرح منظر شهری محله» در ادبیات طرح های توسعه شهری، به ویژه طرح های نوسازی بافت های فرسوده می پردازد.