انرژی سبز و قیمت گذاری آن

امروزه تولید برق را به طور مشخص می توان ناشی از دو منبع تولید مجزا یعنی سوخت های فسیلی و منابع تجدیدپذیر دانست. منابعی نظیر آب، باد، زمین گرمایی، خورشید و... را منابع انرژی تجدیدپذیر و برق تولیدی ناشی از این منابع را برق سبز می نامند.
علت اصلی این نامگذاری نیز به آلاینده نبودن این منابع انرژی بر می گردد. تجدیدپذیر بودن این منابع در مقایسه با سوخت های فسیلی در کنار آلاینده نبودن آنها باعث مقبولیت و توجه بیشتر بسیاری از کشورهای جهان به توسعه برق سبز شده است. در ایران نیز مطالعات پراکنده، هزینه های زیست محیطی برق تولید شده از منابع فسیلی برای سال 1379 را معادل 188 ریال برای هر کیلووات ساعت برآورد کرده اند. البته این رقم به طور دقیق مورد تایید همه کارشناسان نبوده و برخی اعتقاد دارند تنها باید هزینه های جلوگیری از آلودگی در واحدهای با سوخت فسیلی را به عنوان هزینه زیست محیطی تولید برق، لحاظ کرد. فارغ از مناقشات موجود در خصوص میزان هزینه های زیست محیطی برق فسیلی، با توجه به محدودیت سوخت های فسیلی و این موضوع که کشورهای توسعه یافته و برخوردار از امکانات فنی پیشرفته برای کنترل آلاینده های نیروگاهی نیز سیاست توسعه منابع تجدیدپذیر را در پیش گرفته اند، ایجاد شرایط مناسب برای توسعه برق سبز، مثبت ارزیابی و تلاش شده تا روشی پیشنهاد شود که بدون خدشه وارد کردن به سیستم موجود و فارغ از اولویت تخصیص منابع محدود مالی صنعت برق، امکان بیشتری برای توسعه برق سبز فراهم شود.
پروژه های تولید برق از انرژی های نو و تجدیدپذیر در کشورهای صنعتی پس از بحران های نفتی در جهت کاهش وابستگی آن کشورها به منابع انرژی فسیلی مورد استقبال قرار گرفت.
به دنبال طرح مسائل زیست محیطی و توسعه پایدار و قدرت گرفتن گروه های طرفدار حفظ محیط زیست، همچنین مطرح شدن طرح های امنیت انرژی، این پروژه ها رشد روزافزونی یافتند، به گونه ای که در برخی کشورهای در حال توسعه (و محروم از انرژی های فسیلی نظیر هند و آفریقای جنوبی و تعدادی کشورهای در حال توسعه دیگر) نیز طرح های انرژی تجدیدپذیر با اهداف دیگری از جمله توسعه روستایی و کمک به مناطق محروم، مورد توجه قرار گرفت، البته علت های این توجه شباهت کمتری به علت های رویکرد کشورهای صنعتی دارند.
در اوایل توسعه تولید برق از انرژی های تجدیدپذیر که هنوز مکانیزم بازار بر خدمات برق حاکم نشده بود و تولید برق به وسیله بنگاه های عمومی انجام می شد، مکانیزم تخصیص منابع برای احداث ظرفیت های تولید از منابع تجدیدپذیر تقریبا به طور کلی مکانیزم تخصیص بودجه از سوی دولت ها بود. به دنبال خصوصی سازی در بازارهای برق لزوم خودگردانی طرح های فوق، سیاستگذاران را به فکر معرفی تعرفه هایی تحت نام تعرفه سبز انداخت. طبق این تعرفه ها مشترکان در صورت اطمینان از اینکه انرژی مورد مصرفشان از منابع تجدیدپذیر است یا اینکه اضافه پرداخت های آنها برای ایجاد ظرفیت جدید در منابع تجدیدپذیر صرف می شود و یا پرداخت های آنها در صندوقی برای کمک به طرح های انرژی تجدیدپذیر انباشته می شود، مبالغی را به خرده فروشان برق به عنوان تعرفه سبز پرداخت می کنند.