بررسی فراوانی آنمی فقرآهن در بیماران دیالیزی تحت درمان با اریتروپوئتین در مرکز دیالیز توحید سنندج

آنمی یکی از معضلات اصلی بیماران همودیالیزی است که با عوارض بسیاری همراه است تولید ناکافی اریتروپوئتین (EPO) علت اصلی آنمی در بیماران تحت همودیالیز است و کاهش ذخایر آهن، یا کاهش در دسترس بودن آن، شایعترین علت مقاومت به EPO است. از آنجا که کمبود و Over load آهن هر دو عوارض پاتولوژیک دارند، اندازه گیری وضعیت آهن در بیماران همودیالیز کاملا ضروری است.
جامعه آماری در این مطالعه توصیفی کلیه بیماران همودیالیزی بود که در مرکز دیالیز بیمارستان توحید سنندج در سال 1380 تحت دیالیز بوده و EPO دریافت می‎کردند. داده های لازم شامل مشخصات بیمار، میزان هموگلوبین، درصد هماتوکریت، MCH، MCV و سطح سرمی آهن (SI) ظرفیت اتصال آهن (TIBC) و ferritin پس از اندازه‎گیری در چک لیست ثبت گردید و پس از ورود داده ها به کامپیوتر و دسته‎بندی و تجزیه و تحلیل آنها، شدت آنمی و فراوانی آن بر حسب هر یک از عوامل فوق بررسی گردید.
نتایج این مطالعه نشان داد که 6/97% افراد مورد مطالعه دچار آنمی بودند. در این بین تنها 7/53% افراد آهن سرم غیرطبیعی، 9/4% افزایش قابل ملاحظه TIBC و 5/19% سرم فریتین زیر ng/ml100 داشتند. همچنین این مطالعه نشان داد که تنها 9/4% از بیماران، MCV کمتر از 85 داشتند و در 1/34% موارد MCH کمتر از 25 میگروگرم بود.
بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده، مشخص گردید که تقریبا تمامی بیماران مورد بررسی که اریتروپوئتین دریافت می‎کنند دچار آنمی هستند و با توجه به آنکه شایعترین علت مقاومت به EPO، فقرآهن است، نیازی مبرم به بررسی وضعیت آهن این بیماران وجود دارد. براساس نتایج بدست آمده بهترین معیارها جهت شناسائی و ارزیابی وضعیت آهن در افراد مورد مطالعه درصد اشباع (SI/TIBC) (با شدت یافتن آنمی از حساسیت این تست نیز کاسته می شود) و MCH (حتی در موارد آنمی شدید) می باشند. در ضمن نرمال بودن MCV در اغلب موارد، می تواند بیان کننده کمبود همزمان اسیدفولیک و Vit B12 و نیاز به درمان جایگزین آنها باشد.