بررسی عوامل فیزیولوژیکی محدودکننده عملکرد در ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum L.) از طریق تغییر در روابط منبع و مخزن

به منظور تعیین عوامل محدودکننده فیزیولوژیکی عملکرد دانه در ارقام مختلف گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده - فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 86 – 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه انجام گرفت. این طرح شامل فاکتور اصلی رقم در دو سطح مهدوی و فلات و فاکتور فرعی شامل تیمارهای تنک کردن بوته ها در دو سطح (عدم تنک کردن و تنک کردن 50 درصد) و حذف برگ در سه سطح (عدم حذف، حذف برگ و حذف سه برگ بالایی بوته) بود که به صورت فاکتوریل درآمده و در شش سطح قرار گرفتند. اعمال تیمارها در مرحله گل دهی انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، تیمار تنک کردن بوته ها باعث افزایش در عملکرد دانه از طریق افزایش در وزن خشک دانه های هر دو رقم گردید. این افزایش در وزن دانه بیشتر به علت افزایش در مؤلفه سرعت پر شدن دانه ها بود. حذف برگ ها باعث کاهش در وزن خشک دانه ها شد و این کاهش در رقم دانه درشت مهدوی در مقایسه با رقم دانه ریز فلات بیشتر بود. نتایج این آزمایش نشان دهنده عکس العمل مثبت ارقام دانه ریز نسبت به دانه درشت ها در شرایط محدودیت منبع است.