پاسخ ژنوتیپ های گلرنگ پاییزه به تاریخ کاشت در منطقه فراهان

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت برعملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ های گلرنگ، این تحقیق در پاییز سال زراعی86-1385در مزرعه آموزشی – تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد فراهان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های یکبارخرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ های کاشت به عنوان عامل اصلی در شش سطح، به ترتیب شامل اول مهر، 15مهر،30 مهر، 15آبان، 30 آبان و 15آذر ماه بودند. عامل فرعی شامل ژنوتیپ های گلرنگ پاییزه در سه سطح، به نام های LRV-51-51، زرقان-279 و IL-111 در نظر گرفته شدند. صفاتی از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه های فرعی در هرگیاه، تعداد غوزه در گیاه، تعداد دانه در غوزه، و وزن هزار دانه، درصد خسارت سرما و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج جدول تجزیه واریانس، صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، درصد خسارت سرما و عملکرد دانه، تحت تاثیر تاریخ های مختلف کاشت، معنی دار شدند. همچنین اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ و تاریخ کاشت بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، درصد خسارت سرما، درصد روغن دانه و عملکرد دانه، معنی دار شدند. بر اساس جدول مقایسه میانگین ها بیشترین مقدار عملکرد دانه در تاریخ کاشت دوم (15 مهر) با متوسط 1893 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار عملکرد دانه در تاریخ کاشت ششم (15 آذر ماه) با متوسط1231 کیلوگرم در هکتار تولید گردید. ژنوتیپ LRV-51-51 با میانگین 1898 کیلوگرم در هکتار، بیشترین و ژنوتیپ IL-111 با میانگین 1263 کیلوگرم در هکتار، کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. همچنین در بین اثرات متقابل بین تاریخ کاشت و ژنوتیپ بیشترین عملکرد دانه با متوسط 2476 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه با متوسط 1120 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به ژنوتیپ LRV-51-51 در تاریخ کاشت دوم و ژنوتیپ زرقان-279 در تاریخ کاشت پنجم بود. بیشترین مقدار عملکرد روغن در تاریخ کاشت دوم (15 مهر) با 5/477 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار عملکرد روغن در تاریخ کاشت ششم (15 آذر ماه) با 6/305 کیلوگرم در هکتار تولید گردید. رقم LRV-51-51 با میانگین 4/530 کیلوگرم در هکتار، بیشترین و رقم IL-111 با میانگین 8/259 کیلوگرم در هکتار،کمترین عملکرد روغن را به خود اختصاص دادند. هدف از تاریخ های کاشت پنجم و ششم، بررسی وضیعت کشت انتظاری این گیاه با شرایط اقلیمی منطقه است.