هزینه خسارت آلودگی هوا و ضرورت اجرای مالیات سبز

مالیات های زیست محیطی به مثابه یکی از پایه های مهم مالیاتی، براساس نظریه پیگو با فرض «آلوده گر بایستی هزینه آلودگی را پرداخت کند» شکل گرفته اند. معرفی این نوع مالیات ها به عنوان یک ابزار سیاست مالی می تواند آثار تخصیصی به دنبال داشته باشد. سهم و نقش این نوع مالیات ها طی مراحل توسعه اقتصادی متفاوت بوده است به طوریکه در مرحله ماقبل صنعتی اهمیت آن ناچیزاست و به تدریج در مراحل توسعه صنعتی افزایش می یابد. در این مقاله آثارزیست محیطی آلاینده ها و تخمین هزینه های نهایی آنها مورد مطالعه قرار می گیرد. روش موردبررسیCost)Control Method متدولوژی کنترل هزینه) است. دراین روش، هزینه نهایی کاهش یک واحد آلودگی به روش اقتصادسنجی و براساس تخمین تابع هزینه موردمحاسبه قرارگرفت. نتایج حاصله به صورت سه سناریوی کاهش آلودگی ها هوا و یک سناریوی کاهش آلودگی آب ارائه گردید. سناریوی اول هزینه نهایی کاهش آلودگی هوا با فرض تحقیق هدف برنامه سوم، سناریوی دوم با فرض کاهش آلودگی درحدمجاز (استاندارد یورو2000) وسناریوی سوم با فرض کاهش آلودگی تاحد صفر می باشد. با توجه به تخمین های تابع هزینه کنترل آلودگی، در سناریوی اول هزینه کاهش آلودگی درحد2/0 درصدGDPبرآوردگردید. در سناریوی دوم، هزینه آلودگی درحد8/3 درصدGDP و 8/5درصدGDP بدون بخش های نفت و کشاورزی برآوردگردید و در سناریوی سوم، نسبت هزینه کاهش آلودگی به GDPمعادل 14 درصد می باشد. هزینه کنترل آلودگی (بر اساس قیمت های سال 1381) برای هرلیتربنزین 1066،45ریال، برای هرلیتر نفت گاز معادل 1620،42ریال و برای هرلیتر نفت کوره1692،75 ریال برآوردگردید. هزینه هر تن کاهش آلاینده های NO2SO2وCO به ترتیب معادل 2/16،6/42 و 14/3 میلیون ریال تخمین زده شد. آلاینده های PM10،HCو CO2 نیز به ترتیب از هزینه ای معادل 6/2 و 69/2 و 2/0 میلیون ریال برخورداراست. در بررسی اثر بخشی افزایش قیمت ناشی از انتقال هزینه آلودگی برمصرف، از ابزار قیمتی نمی توان به عنوان ابزار اصلی کنترل آلودگی استفاده نمود و درسطوح قیمت های فعلی، کشش پذیری قیمت (بنزین) پایین تراز واحداست.