بررسی منشاء آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی (شمال ایران)

تالاب انزلی در شمال استان گیلان، جزء تالاب های با ارزش جهانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است. آلودگی یکی از مهم ترین مسائلی است که تالاب انزلی با آن روبروست. برای بررسی وضعیت آلودگی این تالاب از بخشهای چهارگانه تالاب (آبکنار، سیاه کیشم، هندخاله و شیجان) هفت مغزه برداشته شد. مطالعات در اعماق 0، 5، 10، 20 و 50 سانتیمتری هرمغزه انجام گرفت. غلظت عناصر اصلی Al، Ca Fe، K، Mg، Na، Mn، P، Ti و کمیاب Li، Ba، S، Sr، As، Cd، Cr، Co، Cu، Mo، Ni، Pb، V، Zn، Bi با استفاده از ICP-MS تعیین شد. تغییرات زمانی عناصر نشان داد که غلظت بیشتر فلزات سنگین از سطح به عمق کاهش می یابد. با برقراری همبستگی پیرسون بین عناصر، ارتباط عناصر و منشاء آنها مشخص شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان می دهد که در بخش آبکنار غیر از Cr،Ni، Zn و Co بقیه فلزات سنگین منشاء انسانزاد دارند. در بخش سیاه کیشم Bi، Zn، Vو Pb در بخش هندخاله Cu وNi و در بخش شیجان V، Cr و Co دارای منشاء طبیعی هستند. مقایسه غلظت فلزات سنگین در رسوبات تالابی با رسوبات دریای خزر و میانگین جهانی نشان می دهد که غلظت فلزات سنگین در رسوبات تالابی بالاتر است. عامل غنی شدگی (EF)برای فلزات سنگین در رسوبات تالابی تعیین شد و غنی شدگی (EF) با استفاده از روش نرمالیز کردن با آلومینیم به عنوان بهترین روش، نشان داد که عنصر Zn در تمام بخشها و عناصر Pb، Bi،Cd و Ni در بیشتر بخشهای تالاب دارای غنی شدگی ضعیف هستند.