تاثیر عرفان روزبهان بر حافظ

خواجه حافظ شیرازی (حدود 792722 ق) تحت تاثیر عرفان همشهری خود، روزبهان بقلی شیرازی (606522 ق) قرار داشته و نگارنده عقیده دارد که هر دو پیرو تصوف عشقی و مکتب جمال در عرفان ایرانی اسلامی بوده اند. در این مقاله با اشاره به عناصر مکتب جمال یا زیبایی پرستی به موارد تاثیرپذیری حافظ از روزبهان پرداخته و نشان داده می شود که عقاید مشترک بین این دو عارف فراوان است؛ چنانکه عشق زمینی و انسانی را نردبانی برای وصول به عشق الهی دانسته و جمال را رمز هستی به شمار آورده اند. زیبایی های زمینی و مجازی را جلوه زیبایی آسمانی دانسته اند. همه این موارد مشترک بین روزبهان و حافظ همان اصول مکتب جمال نیز به شمار می آیند. برخی حافظ را پیرو طریقه روزبهانیه نوشته اند. سرسلسله مکتب جمال ابوحلمان فارسی (قرن سوم هجری) است که یکی از مریدان او منصور حلاج بوده و روزبهان و حافظ ارادت خود را به حلاج نشان داده اند.