بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های باریجه (Ferula gummosa) مناطق مختلف ایران با استفاده از نشانگر AFLP

باریجه یکی از گیاهان مهم دارویی، صنعتی و آروماتیک ایران است. شیرابه و اسانس این گیاه در صنایع مختلف از جمله داروسازی، غذایی، عطرسازی، چسب سازی و نظامی مورد استفاده قرار می گیرد.
این تحقیق به منظور بررسی تنوع زنتیکی بین اکوتیپ های باریجه جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور که در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد کشت شده بودند، صورت گرفت. در این بررسی DNA از برگ ها استخراج شده و با استفاده از 10 ترکیب آغازگری AFLP تنوع ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 296 آلل قابل نمره دهی مشاهده شد که 89 درصد چندشکل بودند و تعداد آلل برای هر آغازگر از 20 تا 43 مشاهده شد. میزان تشابه ژنتیکی بین ژنوتیپ ها از 56/0 تا 87/0 متغیر بود. کمترین تشابه بین آردینه - دره اشک ریزه 3200 و نمدکوثر لار مشاهده شد. بیشترین تشابه نیز بین ژنوتیپ های آردینه - گردنه ولار و پلور مشاهده شد. تجزیه کلاستر، مشخص کرد که تنوع ژنتیکی بالایی بین اکوتیپ های باریجه وجود دارد و همچنین معلوم شد که بین تنوع مولکولی و پراکنش جغرافیایی ارتباطی وجود ندارد.
نتایج‮ ‬این‮ ‬بررسی‮ ‬حاکی‮ ‬از‮ ‬وجود‮ ‬تنوع‮ ‬بالا‮ ‬در‮ ‬بین‮ ‬اکوتیپ های‮ ‬موجود‮ ‬باریجه‮ ‬است.‮ ‬با‮ ‬توجه‮ ‬به‮ ‬اینکه‮ ‬اکوتیپ های‮ ‬باریجه‮ ‬از‮ ‬مناطق‮ ‬مختلف‮ ‬جغرافیایی‮ ‬هستند‮ ‬و‮ ‬ترکیبات‮ ‬اسانس‮ ‬آنها‮ ‬متفاوت‮ ‬است،‮ ‬وجود‮ ‬تنوع‮ ‬ژنتیکی‮ ‬تاییدکننده‮ ‬این‮ ‬مطلب‮ ‬می باشد‮ ‬که‮ ‬اختلافات‮ ‬فیتوشیمیایی‮ ‬نمونه ها‮ ‬تنها‮ ‬به‮ ‬واسطه‮ ‬اثر‮ ‬محیطی‮ ‬نمی باشد،‮ ‬بلکه‮ ‬توسط‮ ‬عوامل‮ ‬ژنتیکی‮ ‬هم‮ ‬کنترل‮ ‬می شوند‮ ‬و‮ ‬این‮ ‬نتایج‮ در‮ ‬مدیریت‮ ‬ژرم‮ ‬پلاسم‮ ‬باریجه‮ ‬می تواند‮ ‬مفید‮ ‬باشد‮.