تکرار و سبک شعر شیخ بهایی

استفاده فراوان از انواع تکرار را باید اصلیترین ویژگی اشعار شیخ بهایی و مهمترین خصیصه جداکننده سبک شعری وی از سایر شعرای ادب فارسی دانست. خاصه آنکه این ویژگی در ظاهر سبب اطناب و افزونی لفظ از معنا میگردد و در باطن با تنوع و نوجویی در تضاد است. بنابراین، فراوانی تکرار سبک شعر بهایی را آشکارا از طرز شعر غالب آن زمان (سبک اصفهانی یا هندی) متمایز میسازد.
مهمترین علت این مسئله را میتوان عادت این عالم شاعر به تلقین و تکرار بر سر جلسات استاد و شاگردی دانست و مثنوی های تعلیمی، که قالب اصلی سروده های اوست، مجال مناسبی برای ظهور این خصیصه و به نمایش گذاشتن هنری این مهارت میباشند.
در مقاله حاضر، ضمن ارائه آمار دقیق و نمونه هایی از انواع تکرار در مثنوی ها و سایر انواع شعر فارسی بهایی (و اشاره به اشعار عربی وی)، به بررسی فواید و عوامل بهره گیری از هر یک از انواع این تکرارها پرداخته خواهد شد.