اولین گزارش ترکیب ایزوتوپی سرب ذرات تشکیل دهنده ی گرد و غبار استان خوزستان در سال 1388 با تاکید بر تعیین خاستگاه و شاخص های زمین شناسی زیست محیطی

یکی از نواحی ایران که تحت تاثیر پدیده ی نو ظهور گرد و غبار به دلیل شرایط خشکسالی های اخیر قرارگرفته، است استان خوزستان است. تداوم این توفان ها سبب بروز اثرهای نامطلوب زیستی و بروز خسارت های فراوان در زمینه های کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل و سیستم های مخابراتی شده است. با توجه به عدم شناخت کافی از ویژگی های فیزیکی و شیمیائی ذرات تشکیل دهنده ی گرد و غبار در ایران، لزوم یک بررسی جامع و سیستماتیک روی این پدیده در کشور کاملا احساس می شد. امروزه علاوه بر تعیین شاخص های ژئوشیمیایی ذرات گرد و غبار به منظور تعیین خاستگاه احتمالی ذرات، استفاده از بررسی های ایزوتوپی در تعیین خاستگاه توفان های گرد و غبار نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است. یکی از این روش های ایزوتوپی روش ایزوتوپی سری U-Th-Pb می باشد. لذا در این تحقیق به منظور تعیین منشا سرب موجود در گرد و غبار و نیز تعیین خاستگاه احتمالی مواد همراه دیگر، 26 نمونه از نمونه های گرد و غبار خوزستان به روش ICP-MS برای تعیین ایزوتوپ های سرب مورد بررسی قرار گرفتند. ترکیب ژئوشیمیایی سرب و ایزوتوپ های وابسته به آن نشان می دهد که میانگین سرب در نمونه ها 95/10 ppm است که از استانداردهای موجود بالاتر بوده و مقدار ایزوتوپ های مختلف آن با ذرات در حد PM2.5 بیشتر است. همچنین مقایسه ی نسبت های ایزوتوپی سرب با میانگین این نسبت ها در پوسته ی فوقانی، ماهیت متفاوت این نسبت ها در گرد و غبار خوزستان را با ترکیب پوسته نشان می دهد. به طور کلی از مقایسه ی داده های به دست آمده در این پژوهش با داده های دیگر سرب محیط های طبیعی، نشان می دهد که یک ناهمانندی در نسبت های ایزوتوپی گرد و غبار خوزستان با محیط های یاد شده وجود دارد. این پیچیدگی می تواند احتمالا به خاستگاه انسان زاد متفاوت دیگری از جمله فعالیت های نفتی وابسته باشد.