آترزی کوآن: تجربه 13 ساله و بررسی متون: گزارش کوتاه

آترزی کوآن (Choanal atresia) که ابتدا توسط دکتر Roeder در سال 1755 معرفی شد، باریک شدن یا انسداد دهانه خلفی حفره بینی است. این بیماری می تواند مادرزادی یا اکتسابی رخ دهد. اغلب مبتلایان به این بیماری مونث هستند. موارد مادرزادی ممکن است ایزوله بوده یا همراه با ناهنجاری های دیگری نظیر همراهی سندرم CHARGE باشند که این موارد حدود 50-20% از موارد مادرزادی را تشکیل می دهند. آترزی کوان می تواند یک طرفه یا دوطرفه باشد؛ با وجود این که موارد دوطرفه جدی تر بوده و نیازمند درمان اورژانس هستند، موارد یک طرفه شایع تر بوده و اکثرا سمت راست را درگیر می نمایند. آترزی کوان می تواند منشا استخوانی، غشایی یا مختلط داشته باشد. در حال حاضر درمان قطعی آترزی کوان، درمان جراحی است. در حال حاضر، سه روش جراحی ترانس پالاتال، ترانس سپتال و ترانس نازال (به وسیله آندوسکوپ) ارجح هستند. در این پژوهش پرونده تمامی بیمارانی که از سال 1376 تا سال 1388 به بیمارستان امیراعلم مراجعه نموده اند مطالعه شد. با جستجو در بخش بایگانی بیمارستان امیراعلم 54 بیمار مورد آترزی کوان که در این بیمارستان تحت عمل جراحی قرار گرفتند یافت شد. سن این بیماران از دو تا 29 سال متغیر و میانگین و میانه سن بیماران به ترتیب 4/12 و 12 سال بود. نسبت دختر به پسر دو به یک بوده و نسبت موارد یک طرفه به دوطرفه 1: 9/1 محاسبه شد. از بین موارد یک طرفه 19 مورد سمت راست بودند. 40 مورد مختلط، 13 مورد استخوانی بودند و یک مورد نیز غشایی مشاهده شد. پنج بیمار از طریق ترانس پالاتال و بقیه موارد تحت روش آندوسکوپیک بدون استنت جراحی شدند. 80% موارد با علایمی از انسداد بینی مراجعه کرده که در بین آن ها 18% موارد دوطرفه و با سیانوز همراه بوده است و 64% موارد نیز رینوره داشتند. میانگین بیماران ما 4/12 سال محاسبه شد که نسبت به مطالعات دیگر کمی بالاتر است و این مسئله می تواند ناشی از مراجعه دیرهنگام و عدم آگاهی بیماران از علایم و کمبود مراکز بهداشتی در سطح کشور باشد. روش ترانس پالاتال بیش ترین روش مورد استفاده تا اواخر دهه 80 بوده است. این روش به علت توانایی ایجاد ورودی ابتدایی بزرگ تر دسترسی مناسب تری را فراهم می کند. اما در دو دهه اخیر روش ترانس نازال ارجح بوده است. در این روش با استفاده از آندوسکوپ می توان مکان دقیق رزکسیون را تعیین و امنیت جراحی را افزایش داد. استفاده از استنت در جراحی آترزی کوان هنوز مورد بحث است. بعضی نویسندگان عقیده دارند استنت مانع تنگی مجدد می شود در حالی که بعضی دیگر به افزایش ریسک عفونت و اسکار با استفاده از استنت معتقدند. با توجه به موارد ذکر شده بررسی های بیشتر در زمینه آترزی کوان، بهترین روش های جراحی و تکنیک هایی جهت تشخیص زودرس آن ضروری به نظر می رسد.