مقایسه حدود قلمرو سلجوقیان با ساسانیان و تشابه ساختار نظامی آنها

سلجوقیان نخستین حکومت مسلمان بودند که مرزهای امپراطوری خود را به سوی آسیای صغیر و آناتولی گسترش دادند. از این جهت پیش از آنان حکومتی به این موفقیت نایل نگشته بود. گسترش قلمرو متصرفات سلجوقیان در شرق و غرب ایران به گونه ای بود که آنان خود را لایق برابری با ساسانیان دانستند و در ایجاد یک امپراطوری بزرگ همسان با عصر ساسانیان تلاش نمودند. از لحاظ جغرافیایی، امپراطوری سلجوقی به ولایاتی تقسیم می گردید که کاملا با ولایاتی که امپراطوری ساسانی را تشکیل می داد انطباق داشت. این فتوحات سلاجقه، فقط در شرق و غرب با حدود قلمرو ساسانی برابری نمی کرد بلکه این پیشروی در مناطق جنوب ایران، در حوزه سرزمین های خلیج فارس را نیز شامل می شد. این فتوحات و گسترش قلمرو دو دولت بیش از هر چیز متاثر از ساختار نظامی قوی و تشکیلات ارتش آنان بوده است. بررسی تشکیلات نظامی و موفقیت هر یک از گروه های سپاه در دوران سلاجقه و ساسانی، نشان از اقتدار دو دولت دارد. تلاشی که سلجوقیان برای ایجاد یک امپراطوری بزرگ همسان با ساسانیان داشتند، آنها را در تثبیت و تقویت قدرت خویش و نیز گسترش ساختارهای سیاسی – نظامی تشویق می کرد.