نقد و بررسی مجمع النفایس خان آرزو

مجمع النفایس، به سبب نگاه ژرف و تیزبینانه مولفش، جایگاه بخصوصی در میان تذکره های شعر فارسی دارد. اگرچه بعضا نقایصی چون بی توجهی عامدانه به ارائه اطلاعات تاریخی به ویژه در باب شعرای ایرانی در آن دیده می شود، با این همه نظر به انصاف و دانش و سلیقه نویسنده، این کتاب اغلب فراتر از تذکره است و اهمیتی در حد مجموعه نظرات ادبی قدما دارد، تا حدی که می تواند مرجعی موثق و دست اول برای پژوهشگر ادبی در بررسی جریانات تحولات علوم ادبی علی الخصوص سبک شناسی و نقد ادبی باشد. از این کتاب، با وجود ارزشمندی غیر قابل انکارش متاسفانه هنوز چاپ محققانه ای صورت نگرفته است و آنچه در چاپ مشوش ادبای پاکستانی عرضه شده است و ما بدان نیز خواهیم پرداخت، صرفا غلطنامه ای از این اثر برجسته است.