شیوع مصرف سیگار، مشروبات الکلی و مواد روان گردان در نوجوانان ایرانی

مصرف سیگار، مشروبات الکلی و سایر مواد غیرقانونی توسط نوجوانان، یکی از مهم ترین چالش های بهداشتی است که اکثر کشورهای جهان به نوعی با آن درگیر هستند. پژوهش حاضر به منظور بررسی شیوع مصرف مواد در میان نوجوانان ایرانی انجام شده است.
در این پژوهش 2538 نفر از دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه از 10 استان کشور با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه بررسی وضعیت مصرف مواد و پرسشنامه عوامل خطر ساز و حفاظت کننده مصرف مواد مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با آزمون روش های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در مجموع 8/18 درصد دانش آموزان (5/7 درصد دختران و 8/29 درصد پسران) 18-13 ساله گزارش نمودند که حداقل یک بار در طول عمر خود یک نوع مواد شامل الکل، سیگار و سایر مواد غیر قانونی را مصرف کرده اند. سیگار با 7/14 درصد و مشروبات الکلی با 8/9 درصد شایع ترین مواد مورد مصرف در طول عمر در میان دانش آموزان بودند. میزان شیوع سایر مواد در طول عمر 5/2 درصد بود. در همه موارد شیوع مصرف الکل، سیگار و سایر مواد در پسرها بیشتر از دخترها بود (5/4=OR). هم چنین بین متغیرهای سن بالا (4/5=OR)، وضعیت تحصیلی ضعیف (3/3=OR)، سابقه مصرف مواد در خانواده (4/1=OR) با مصرف مواد در نوجوانان رابطه معنی داری به دست آمد.
مصرف مواد سبک مثل سیگار و مشروبات الکلی در میان دانش آموزان ایرانی در مقایسه با مواد سنگین شایع تر است. با توجه به اینکه مصرف سیگار و مشروبات الکلی مقدمه ای برای مصرف سایر مواد می باشند، برنامه های پیشگیرانه باید مصرف این نوع مواد را در سنین پایین هدف قرار دهند