بررسی افتراق مکانی- فضایی محله های شهر زابل در برخورداری از شاخص های مسکن سالم

مسکن سالم یکی از ابعاد شهر سالم است، از این رو توجه به مسائل و مشکلات و ارتقاء وضعیت کمی و کیفی مسکن می تواند در تبیین موضوع و تدوین الگوهای مسکن سالم به منظور تحقق اهداف شهر سالم بسیار موثر باشد و نیز زمینه های علمی و اجرایی توسعه مسکن سالم را پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهری قرار دهد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را در بر می گیرد، که شامل همه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای زیستن خانواده و طرح های اشتغال، آموزش و بهداشت افراد است. به طور کلی، نیاز به مسکن دو بعد دارد، کمی و کیفی؛ بعد کمی نیاز به مسکن، شناخت پدیده ها و اموری را شاملمی شود، که به فقدان سرپناه و میزان دسترسی به آن مربوط می شود، که در واقع درجه پاسخگویی به نیاز کمی، بدون در نظر گرفتن کیفیت آن مورد نظر است. در بعد کیفی مسائل و پدیده هایی مطرح می شوند، که به بی مسکنی، بدمسکنی و تنگ مسکنی ارتباط دارند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت کیفی مسکن در محلات شهر زابل با توجه به شاخص های مسکن سالم و سنجش میزان برخورداری از این شاخص ها در این محلات است. روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، کتابخانه ای، الکترونیکی و بررسی های میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل برداشت نمونه ای از محلات مختلف شهر زابل است، که پس از تبیین و تدوین شاخص های مسکن سالم و پایلوت پرسشنامه ها، به طور سیستماتیک داده ها و اطلاعات جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزار آماری (SPSS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تجزیه و تحلیل شدند و یافته ها در قالب، جدول، نمودار و نقشه ارائه شده اند. نتایج نشان می دهد، که بین محلات شهر زابل از نظر برخورداری از شاخص های مسکن سالم تفاوت معنی داری وجود دارد. بدین ترتیب، با توجه به شاخص هایی چون؛ «امنیت و ایمنی، دسترسی به خدمات شهری، برخورداری از خدمات اساسی، منبع روشنایی مسکن»، محله دولتی مقدم، با 27.7/. برخورداری از شاخص های مسکن سالم نسبت به دو محله اسلامی و حسین آباد از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. همچنین بین متغیرهای استفاده شده رابطه معنی داری نسبت به هم وجود دارد، به گونه ای که بین امنیت و ایمنی مسکن با دسترسی به خدمات اساسی بیشترین همبستگی(439/0) در سطح 01/0 وجود دارد.