بیماری غنچه درشت گوجه فرنگی در استان لرستان

بیماری فیتوپلاسمایی غنچه درشت یا تورم جوانه(Big bud) یکی از بیماری های مهم گوجه فرنگی(Lycopersicum esculentum) در دنیاست و در ایران تاکنون از استان های فارس، خراسان رضوی،اردبیل، اصفهان و بوشهر گزارش شده است. در بازدید های تابستان سال 1389 از مزارع گوجه فرنگی شرق استان لرستان در منطقه درود علائم بیماری غنچه درشت گوجه فرنگی دیده شد. علائم بارز بیماری عبارت بودند از: کوچک ماندن، باریک شدن، ضخیم شدن و رنگ پریدگی برگ ها، ارغوانی شدن رگبرگ ها در قسمت زیرین برگ، کاهش فاصله میانگره ها، ضخیم شدن ساقه، رشد جوانه های جانبی ساقه و تغییرات گل شامل بزرگ شدن کاسبرگ ها و تبدیل کاسه گل به جسمی کیسه مانند و گل سبزی، راست ایستادن شاخه های انتهایی، عدم تشکیل میوه و کوتولگی گیاه. عامل بیماری به وسیله پیوند از یک بوته گوجه فرنگی دارای علائم بارز بیماری در مزرعه به سه بوته گوجه فرنگی سالم منتقل گردید و در آنها علائم بیماری غنچه درشت ظاهر شد. با روش ژانگ و همکاران (1998، J. Virol. Methods 71: 45-50) از بافت رگبرگ میانی 5 بوته گوجه فرنگی علائم دار در طبیعت، بوته های گوجه فرنگی آلوده شده در شرایط گلخانه و یک بوته فاقد علائم دی ان ای کل استخراج گردید. در آزمون واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) مستقیم با استفاده از جفت آغازگر P1/P7 آلودگی نمونه های دی ان ای استخراج شده از گوجه فرنگی علائم دار در طبیعت و بوته های گوجه فرنگی مایه زنی شده با پیوند به فیتوپلاسما به اثبات رسید و قطعات 1800 جفت باز ی تکثیر شد. تحت همین شرایط در نمونه های دی ان ای گوجه فرنگی سالم چنین قطعه ای تکثیر نشد. بر اساس علائم بیماری، انتقال با پیوند و واکنش مثبت در آزمون PCR مستقیم، بیماری غنچه درشت گوجه فرنگی در استان لرستان ماهیت فیتوپلاسمایی دارد.