ویژگی هایی از زیست شناسی شپشک Parlatoria crypta روی گیاه گازرخ (Moringa peregrina) در استان سیستان و بلوچستان

گازرخ (Moringa peregrina Fiori) درختی است که در رشته کوه های مکران در بلوچستان و بشاگرد در استان هرمزگان در شرایط بسیار سخت آب و هوایی می روید. عمده مناطق انتشار این گونه گیاه به صورت طبیعی کوه های بشاگرد، نیکشهر تا جنوب جازموریان می باشد. این گیاه نسبت به بی آبی مقاومت فوق العاده ای دارد، به طوری که در سال های متوالی که حتی یک قطره باران در این مناطق نباریده به حیات خود ادامه داده است. مهمترین عامل زنده مانی این گونه سیستم ریشه و نوع سنگ بستری است که در این مناطق گسترش دارد. این گونه در سال 1372 برای اولین بار توسط دکتر جوانشیر وارد فلور گیاهی ایران شد ولی حضور آن در کشورهای حاشیه خلیج فارس، عربستان سعودی و فلسطین اشغالی نیز گزارش شده است. این مطالعه در رویشگاه های اصلی این گونه درختی در ایران، در دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان و در دو منطقه (عرصه و نهالستان) و در دو مرحله (طبیعت و آزمایشگاه) انجام شد. در ابتدا با عزیمت به رویشگاه های این گونه درختی در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان این درختان از نظر آلودگی به آفات و بیماری ها مورد بازدید قرار گرفتند. سپس براساس نمونه برداری هایی که طی سال های 1388-1386 در رویشگاه های مختلف آن در دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان و از قسمتهای مختلف این گیاه انجام گردید، فقط حشره ای از خانواده Diaspididae بنام Parlatoria crypta (Mckenzie، 1943) در منطقه رویشگاه دوراهی چانف (Chanf) از روی گیاه مذکور جمع آوری گردید. در اوایل اردیبهشت ماه سپرهای افراد نر و ماده و نیز حشرات کامل تازه ظاهر شده در طبیعت مشاهده گردید. این حشره آفتی است پلی فاژ و میزبان های متعددی برای آن در جنوب کشور گزارش شده است. با توجه به این که در منطقه مورد بررسی و نیز سایر مناطق تنها یک پایه آلودگی شدیدی به آفت داشت، بنظر می رسد بین پایه های گازرخ تفاوت هایی از نظر مقاومت به حشره وجود داشته باشد. بنابراین نظر به محدودیت و خاص بودن رویشگاه های گیاه و پایه های طبیعی گازرخ و اهتمامی که از سوی بخش اجرا برای افزایش سطح جنگل کاری منطقه با این گونه گیاهی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن وجود دارد، انتخاب پایه های حساس به این حشره برای جنگل کاری خطر طغیان آن را در کشت های وسیع افزایش خواهد داد.