اثر مکانیزاسیون کشاورزی بر میزان عملکرد و کاهش ضایعات محصول برنج (مطالعه موردی شالیکاران دهستان اترک شهرستان مانه و سملقان استان خراسان شمالی)

روند افزایش ضایعات موادغذایی یکی از موضوعات اساسی کشورهای در حال توسعه است. باتوجه به اهمیت استراتژیک بخش کشاورزی در ارزش تولید ناخالص کشور اجرای مکانیزاسیون می تواند علاوه بر کاهش ضایعات بر افزایش عملکرد محصولات زراعی، در ایجاد اشتغال، توسعه صادرات غیر نفتی و ایجاد امنیت غذایی نقش به سزایی ایفا نماید. باتوجه به عواملی از جمله بالا بودن مصرف سرانه برنج، امکان زراعت این محصول درشرایط خاص آب و هوایی و...، برنج به عنوان یکی از محصولات استراتژیک مدنظر قرارگرفته است. در این تحقیق باعنایت به اهمیت نقش مکانیزاسیون کشاورزی درزراعت این محصول بامطالعه موردی شالیزارهای10روستا از دهستان اترک که براساس نوع عملیات کشاورزی برنج به مزارع کشت مکانیزه و مزارع کشت سنتی تفکیک شده اند، میزان عملکرد و ضایعات محصول برنج مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که عملکرد محصول برنج در مزارع سنتی8/4و در مزارع مکانیزه3/5تن در هکتار است و هزینه ضایعات در واحد سطح مزارع مکانیزه و سنتی به ترتیب2181301و3352039ریال می باشد. افزایش عملکرد محصول در مزارع مکانیزه نسبت به مزارع سنتی تحت تاثیر مکانیزاسیون کشاورزی و کاربرد ارقام پرمحصول در سطوح وسیعتر می باشد. کاهش ضایعات محصول در مزارع مکانیزه تحت تاثیر مکانیزاسیون می باشد که به افزایش عملکرد محصول منجر خواهد شد،لازم بذکر است شالوده اصلی تقسیم بندی روستاها و خانوارهای نمونه این تحقیق به دو دسته مکانیزه و سنتی، معیارهای مورد نظر موسسه تحقیقات بین المللی برنج است که با شرایط فعلی ایران و قلمرو موردمطالعه تطبیق داده شده ونشان می دهد که تفاوت شالیکاران مکانیزه و سنتی تنها در انجام دو عملیات کاشت و برداشت می باشد. نظر به اهمیت مساحت مزارع در بکارگیری ماشین های کشاورزی، بررسی حاضر در اراضی مورد نظر در4گروه کمتر از1هکتار،31هکتار،53هکتار و بیشتر از5 هکتار طبقه بندی گردیده و باتوجه به اینکه درروستاهای سنتی، مزارع بیش از5هکتار وجود نداشت بنابراین مقایسه مزارع سنتی و مکانیزه در بین سه گروه کمتر از پنج هکتار صورت گرفت.