اعتبارسنجی: الگویی مناسب برای بهبود کیفیت موسسات پژوهشی

امروزه شکاف عمیق بین کشورها و رمز موفقیت در رقابت جهانی، در ارتقای کمی و کیفی فعالیت های پژوهشی و توسعه علمی نهفته است؛ اما این مهم خود به خود اتفاق نمی افتد و نیازمند ارزیابی و برنامه ریزی بر اساس نتایج آن است. از این رو ارزیابی موسسات پژوهشی باید بر مبنای الگویی مناسب و روش های علمی باشد تا به واسطه آن نقاط قوت و ضعف شناسایی شده و بر اساس آن پیشنهادهای عملیاتی مناسبی برای ارتقای فعالیت های علمی موسسات پژوهشی ارائه و به کار بسته شود.
در این راستا بررسی تجارب بین المللی نشان می دهد که با توجه به ماهیت علمی موسسات پژوهشی، برای ارزیابی آن ها نیز همچون نظام های دانشگاهی، الگوی اعتبارسنجی که مشتمل بر دو رویکرد ارزیابی درونی و بیرونی است، استفاده می شود؛ اما در تجارب ملی، الگوی اعتبارسنجی تاکنون تنها در نظام های دانشگاهی مورد استفاده قرار گرفته است. در این صورت با توجه به لزوم کاربرد الگویی مناسب برای ارزیابی و ارتقای فعالیت های علمی موسسات پژوهشی، این مقاله درصدد است تا ضمن مفهوم شناسی الگوی اعتبارسنجی و بیان تجربیات بین المللی مربوط به آن، یک دهه تجربه اعتبارسنجی در نظام دانشگاهی ایران و دستاوردهای آن را بررسی کند. سپس به تعمیم کاربرد این الگو در موسسات پژوهشی و ارائه فرایند اجرای آن پرداخته و راهکارهایی را به منظور افزایش اثربخشی آن پیشنهاد کند.