بررسی مقاومت سوروف Echinochloa spp به برخی علف کش های رایج در شالیزارهای ایران

به منظور بررسی مقاومت سوروف به برخی علف کش‎های رایج در مزارع برنج استان های گیلان، مازندران و فارس در طی سال‎های 1385-1384 آزمایش‎های گلخانه ای و زیست‎سنجی بذر در پتری دیش بر روی 37 توده جمع آوری شده این گیاه از این استان‎ها صورت گرفتند. آزمایش های غربال کردن توده ها برای هر استان و هر علف کش به صورت جداگانه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و آزمایش‎های زیست‎سنجی بذر نیز به صورت جداگانه و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. برای سه علف کش بوتا کلر، مولینات و تیوبنکارب سه استان، آزمایش های غربال کردن در گلدان های بدون زهکش با حدود 8 سانتی متر غرقاب و برای پروپانیل از گلدان‎های معمولی استفاده شد. چهار هفته پس از سمپاشی درصد وزن خشک توده ها و درصد گیاهان زنده باقی مانده هر توده نسبت به شاهد (بدون سمپاشی) و نیز ارزیابی چشمی بر اساس جدول استاندارد EWRC ثبت شد. در آزمایش‎های زیست‎سنجی بذر، برای تعیین دزی از علف‎کش که باعث 50 درصد بازدارندگی رشد ریشه چه و یا ساقه چه توده حساس نسبت به شاهد (آب مقطر) می‎شود (ID50)، دامنه‎ای از مقادیر مختلف هر علف کش بر توده حساس اعمال شد. در مرحله بعد واکنش کلیه توده ها به ID50 توده حساس سنجیده شد. در این آزمایش ها اندازه طول ریشه چه (برای علف کش پروپانیل) و طول ساقه چه (برای سه علف کش بوتا کلر، مولینات و تیوبنکارب) توده ها، هفت روز پس از کاربرد علف کش به بذور جوانه زده مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از کلیه آزمایش های گلخانه ای و زیست‎سنجی بذر در پتری دیش نشان داد که علیرغم وجود تفاوت در عکس‎العمل توده ها نسبت به علف کش های مختلف هیچ یک از توده های جمع آوری شده از سه استان گیلان، مازندران و فارس به علف کش‎های پروپانیل، بوتا کلر، مولینات و تیوبنکارب مقاومت نشان ندارند. بنابراین با توجه به مشابه بودن نتایج آزمایش های گلخانه ای و زیست سنجی بذر در پتری دیش، می توان از روش زیست‎سنجی بذر درپتری دیش به عنوان یک روش آسان‎تر و سریع‎تر برای غربال کردن توده های حساس و مشکوک به مقاومت در سوروف استفاده کرد.