عوامل موثر بر تمایل به پرداخت نرخ افزوده بالقوه مصرف کنندگان برای محصولات غذایی سالم (مطالعه موردی: کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی)

افزایش رویکرد بشر به نهاده های غیرطبیعی و اغلب شیمیایی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، فزونی انواع بیماری ها و مشکلات زیست محیطی را منجر شده است. در چنین شرایطی، ارزش و اهمیت تولید و مصرف محصولات سالم غذایی بیش از پیش مشخص می شود. بنابراین سنجش تمایل به پرداخت مصرف کنندگان برای محصولات غذایی سالم، از اهمیت بالایی در زمینه برنامه ریزی تولید و مصرف برخوردار است. در این راستا، هدف تحقیق حاضر شناسائی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت اضافی بالقوه مصرف کنندگان برای محصولات غذایی سالم نسبت به انواع متداول می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش های میدانی، با طراحی و تکمیل پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده از 180 پاسخ گو از میان کارکنان سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی، در بهار و تابستان سال 1388 جمع آوری شده است. به منظور شناسایی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت مصرف کنندگان از روش ارزشگذاری مشروط و مدل لاجیت ترتیبی که به روش حداکثر راستنمایی برآورد شد، بهره گرفته شده است. نتایج توصیفی نشان می دهند که حدود 97 درصد مصرف کنندگان حاضر به پرداخت مبلغی اضافی برای خرید محصولات سالم نسبت به انواع متداول هستند، در حالی که حدود 84 درصد آن ها حاضر به پرداخت نرخ افزوده 5 الی 25 درصد برای خرید این محصولات هستند. نتایج حاصل از تخمین مدل حاکی است که عواملی چون درآمد افراد، بعد خانوار، تمایلات حفظ محیط زیست، سطح اطلاع افراد از ویژگی های محصولات سالم و ریسک مواد غذایی خطرزا اثر مثبت و معنی داری بر تمایل به پرداخت آن ها برای محصولات غذایی سالم نسبت به انواع متداول نشان می دهند. همچنین خانم ها تمایل به پرداخت بیشتری داشته و وجود افراد با شرایط خاص در خانواده سبب افزایش معنی دار تمایل به پرداخت نرخ افزوده مصرف کنندگان برای محصولات سالم هستند.