ثیر سیستم های خاک ورزی و مدیریت بقایای برنج بر صفات مورفولوژیک و عملکرد کلزای پاییزه به عنوان کشت دوم پس از برنج در رشت

به منظور بررسی ثیر سیستم های خاک ورزی و مدیریت بقایای برنج بر صفات مورفولوژیک و عملکرد کلزای پاییزه به عنوان کشت دوم پس از برنج در رشت، آزمایشی دو ساله به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در اراضی شالیزاری سسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان رشت به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل سیستم های خاک ورزی در 3 سطح (بدون خاک ورزی، خاک ورزی حداقل و خاک ورزی متداول) و مدیریت بقایای برنج در 2 سطح (خارج نمودن بقایا و باقی گذاشتن بقایا) بود. صفات مورد ارزیابی شامل زمان شروع گلدهی، طول دوره رویش، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، فاصله اولین شاخه فرعی خورجین دار تا زمین، طول خورجین، عملکرد دانه و وزن خشک علف های هرز (20 و 40 روز پس از کاشت) بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که میان سیستم های مختلف خاک ورزی از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی به جز طول خورجین، تفاوت معنی داری وجود داشت. مدیریت بقایای برنج تنها بر صفاتی همچون زمان شروع گلدهی، طول دوره رویش و وزن خشک علف های هرز (40 روز پس از کاشت) اثر معنی داری گذاشت. علاوه بر این، هیچ یک از صفات مورد بررسی به اثر متقابل فاکتورهای مورد بررسی، واکنش معنی داری نشان ندادند. بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 2278 کیلوگرم در هکتار به تیمار خاک ورزی متداول و خارج نمودن بقایا مربوط بوده و کمترین مقدار این صفت نیز با میانگین 1342 کیلوگرم در هکتار به تیمار بدون خاک ورزی و باقی گذاشتن بقایا اختصاص داشت. تیمار خاک ورزی متداول نیز از نظر عملکرد دانه، تفاوت معنی داری را با تیمار خاک ورزی حداقل نشان نداد. بر مبنای تجزیه و تحلیل اقتصادی، به نظر می رسد که سیستم خاک ورزی حداقل در شرایط وجود یا عدم وجود بقایا دارای مزیت هایی در مقایسه با سیستم خاک ورزی متداول است که کاربرد آن را توجیه می کند.