ریخت شناخت خوردگی در برنزهای تاریخی: تحلیل فرآیند مس زدایی در اشیاء برنزی هفت تپه خوزستان

اشیاء فلزی تاریخی و فرهنگی به مرور زمان در اثر عوامل مختلف محیطی، از طریق مکانیزمهای مختلف تخریب میشوند. عوامل گوناگون مانند ترکیب شیمیایی آلیاژ، ریزساختار و نیز عوامل خورنده فعال در محیط دفن آنها در دراز مدت بر ترکیب شیمیایی و ساختار طبیعی پاتین شکل گرفته بر روی آنها موثر است. خوردگی به شکلهای گوناگون در اشیاء فلزی رخ میدهد و به تشکیل انواع خوردگی از دید ریختشناسی میانجامد. یکی از بارز ترین مکانیزم های خوردگی در اشیاء تاریخی برنزی، مسزدایی یا انحلال انتخابی مس است که موجب شکلگیری ریختشناسی های متفاوتی از خوردگی -بر حسب خورندگی محیط و سرعت خوردگی - در برنزهای تاریخی میشود.
در این مقاله تعدادی از اشیاء برنزی متعلق به محوطه باستانی هفت تپه خوزستان، برای بررسی فرآیند مسزدایی (انحلال انتخابی مس) با استفاده از روش آنالیز XRD و SEM-EDS مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج به دست آمده، بیانگر تاثیر فرآیند مسزدایی در تشکیل نوع خاصی از ریختشناسی خوردگی در نمونه های هفت تپه و نیز رخ دادن خوردگی نوع دوم مرتبط با اشیاء برنزی در این نمونه ها است.