ارزیابی اصالت در فرایند حفاظت از آثار تاریخی ایران

گوناگونی معیارهای جوامع بشری برای رعایت اصالت در روند حفاظت میراث تاریخی خود به عنوان شاخصهای از تنوع فرهنگی جهانی محترم شمرده شده است. توجه به چنین رویکردهای بومی در غنابخشی به تلقی جهانی از اصالت موثر خواهد بود. برای تقویت این فرضیه، نتایج حاصل از بازخوانی نظریه بومی «اصالت وجود» جهت ارتقای روند متداول سنجش اصالت ارائه شده است. برای این منظور نخست ضمن استخراج هفت معیار اصالتمندی از متن آموزه های نظری و سوابق عملی حفاظت، وابستگی هر یک از آنها به چارچوب گفتمان فرهنگی ویژه خود و همچنین محدودیت عمومی ناشی از تمرکز آنها بر تثبیت ابعاد وجودی خاصی از اثر با استفاده از روش استدلال منطقی ارزیابی شد. در مقابل امکان ارائه تعبیری متفاوت از اثر تاریخی به مثابه یک کل جامع و پویا نیز از ورای خوانش مجدد رویکرد اصالت وجودی به مفاهیم کلیدی ادبیات حفاظت همچون زمان و پیکر اثر مورد سنجش قرار گرفت. در نتیجه این مطالعه، توجه به مفهوم «تداوم فرهنگ آفرینش بومی» به عنوان تمهیدی برای تکمیل فرایند ارزیابی اصالت مندی به ویژه در مورد آن دسته از آثار تاریخی که هنوز از حیات اجتماعی پویا در بستر بافتهای شهری و اماکن مذهبی برخوردارند، معرفی شد. توجه به نمودهای عینی این مفهوم در رابطه متقابل میان بخشهای قدیمی و جدید اثر تاریخی (بازسازی ها، الحاقات و تعمیرات) انطباق بیشتر روند حفاظت بر ارزشهای بومی و غنای تلقی از اصالت در سطح بین المللی را در پی خواهد داشت.