تاثیرنیتروژن و بیوپرایمینگ بذر با باکتری های محرک رشد بر عملکرد، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه آفتابگردان

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و بیوپرایمینگ بذر با باکتری های محرک رشد بر عملکرد، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه آفتابگردان ((Helianthus annus L.، آزمایشی در سال زراعی 1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل کود نیتروژنه در سه سطح (صفر،80 و160 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و باکتری محرک رشد در چهار سطح (عدم پرایمینگ، بیوپرایمینگ بذر با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 (Azotobacter chroococcum strain 5)، آزوسپریلیوم لیپوفروم استرینOF (Azospirillum lipoferum strain OF) و سودوموناس استرین186 (Psedomunas strain 186) بودند. نتایج نشان داد که اثر ترکیب تیماری مقادیرکود نیتروژنه در بیوپرایمینگ بذر با باکتری های محرک رشد تاثیر معنی داری بر روی همه صفات مورد بررسی به جز وزن هزار دانه و قطر ساقه داشت. با افزایش سطوح کود نیتروژنه و کاربرد باکتری های محرک رشد عملکرد دانه، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، درصد و عملکرد روغن، درصد و عملکرد پروتئین افزایش یافت. واکنش عملکرد دانه به بیوپرایمینگ بذر با باکتری های محرک رشد در سطوح کود نیتروژنه یکسان نبود. بیشترین عملکرد به مصرف160 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و بیوپرایمینگ بذر با ازتوباکتر تعلق داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که عملکرد دانه در ترکیب های تیماری 160 N× عدم پرایمینگ با باکتری و80N× پرایمینگ با ازتوباکتر اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. از یک مدل خطی دو تکه ای برای کمی نمودن پارامترهای پر شدن دانه استفاده گردید. تمامی پارامترهای پر شدن دانه به طور معنی داری تحت تاثیر ترکیب تیماری سطوح کود نیتروژنه در بیوپرایمینگ بذر با باکتری های محرک رشد قرار گرفتند. حداکثر وزن دانه، سرعت و طول دوره موثر پر شدن دانه در سطوح بالای نیتروژن و کاربرد باکتری های محرک رشد برآورد گردید. بنابراین به منظور افزایش عملکرد دانه در شرایط اقلیمی اردبیل می توان پیشنهاد نمود که بیوپرایمینگ بذر آفتابگردان با ازتوباکتر انجام شود.