بررسی تطبیقی تزیینات کاشی کاری در معماری مساجد دوره های صفویه و قاجاریه با تکیه بر چهار مصداق تصویری

توجه به معنا از ارکان اصلی معماری اسلامی است. تزیینات در این نوع بناها از اهمیت ویژه ای برخورد دارند که در دوره های مختلف و با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی، خود را به صورت های گوناگون و هماهنگ با بنا آشکار می سازند.هدف اصلی این مقاله بررسی تطبیقی تزیینات کاشی کاری در معماری مساجد دوره قاجار با دوره صفویه است که در این میان اساس و چرایی این نوع تزیینات بررسی می شود. در این زمینه، چگونگی و تحول رنگ ها و نقوش کاشی های مساجد در دوره صفویه و قاجار موردبررسی قرار می گیرد. برای بررسی و تحلیل این نقوش از مصداق هایی نظیر مسجد امام خمینی (مسجد شاه سابق) و مسجد سید در اصفهان، مسجد نصیرالملک در شیراز و مدرسه عالی شهید مطهری (مسجد سپهسالار سابق) در تهران استفاده می شود. این پژوهش ما را به این نتیجه می رساند که این مفاهیم ناشی از پیوندهای نامریی نظام یافته میان نقوش تزیینی و بنا که در دوره صفویه به اوج می رسد در دوره قاجار با تاثر از غرب، تحول یافته و مفهومی دیگر می یابد. این مقاله بر اساس روش تحقیق توصیفی-تحلیلی به انجام رسیده و در تجزیه تحلیل اطلاعات از روش تطبیقی استفاده شده است.