بررسی کارایی فنی زیربخش های فعالیتی کشاورزی، با استفاده از روش تحلیل پنجره ای

بخش کشاورزی ازجمله بخش های مهم اقتصادی است که به لحاظ ایجاد ارزش افزوده و سهم آن از تولید ناخالص ملی، سطح اشتغال زایی برای جمعیت فعال، امنیت غذایی برای جامعه و تامین زنجیره تولید برای بخش صنعت نقش بسزایی در اقتصاد ایران ایفاء می کند. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه کارایی فنی چهار زیربخش عمده کشاورزی شامل زیربخش های زراعت و باغبانی، دامپروری، جنگل و مرتع و همچنین شیلات طی دوره زمانی 1374 تا 1388 است. برای این منظور، از داده های ترکیبی و مدل خاص تحلیل پنجره ای در روش تحلیل پوششی داده ها برای محاسبه و ارزیابی کارایی فنی زیربخش های کشاورزی تحت شرایط بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و رویکرد نهاده محوری استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که از نظر کارایی فنی، زیربخش فعالیتی زراعت و باغبانی با میزان کارایی فنی 97/0 و زیربخش فعالیتی شیلات با میزان کارایی فنی 70/0، به ترتیب کاراترین و ناکاراترین زیربخش های فعالیتی طی دوره مورد بررسی هستند. همچنین مشخص گردید که طی این دوره، اگرچه روند کارایی فنی زیربخش های دامپروری و شیلات افزایشی است ولی هنوز از توانمندی موجود برای استفاده بهینه از نهاده ها و کسب ارزش افزوده بیشتر استفاده نمی شود. روند کارایی فنی زیربخش جنگل و مرتع نیز کاهشی بدست آمد و نشان می دهد که به توجه بیشتر و اجرای سیاست های کنترلی دولت جهت جلوگیری از بروز پیامدهای خارجی زیانبار در این زیر بخش نیاز دارد.