طراحی پرسشنامه عوامل مرتبط با یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری: یک مطالعه دلفی

وجود عوامل بازدارنده در یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری باعث فاصله زیادی بین وضعیت مطلوب و وضع موجود در عملکرد دانش آموختگان این رشته شده است. با توجه به فقدان ابزاری جامع و معتبر در راستای شناخت این عوامل در ایران، پژوهش حاضر با هدف طراحی پرسشنامه عوامل مرتبط با یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری انجام شد.
پژوهش توصیفی حاضر به روش دلفی در دانشگاه های علوم پزشکی سراسری و آزاد استان یزد در سال 1392 انجام شد. گروه های عضو پانل متخصصین (شامل مسئولین آموزش دانشجویان در دانشکده های پرستاری، مربیان بالینی پرستاری، پرسنل پرستاری مسئول آموزش دانشجویان در بالین و دانشجویان سال سوم و چهارم پرستاری) به روش مبتی بر هدف انتخاب شدند که نمونه گیری در گروه مسئولین به روش سرشماری و در سایر گروه ها به روش تصادفی ساده انجام و حجم نمونه در مجموع 48 نفر تعیین گردید که در نهایت 41 نفر شرکت در پژوهش را پذیرفتند. ابزار گردآوری داده ها در دور اول دلفی پرسشنامه ای ساختارمند با 82 گویه و یک سوال باز پاسخ جهت پیشنهادات تکمیلی بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد) در نرم افزار SPSS 17.0 تحلیل گردید و طبق فرآیند دلفی، درصد توافق با حیطه ها و گویه های پرسشنامه تا رسیدن به اجماع 75 درصد و بیشتر بررسی شد.
طی دو دور دلفی اجماع برروی گویه های پرسشنامه حاصل شد و درصد توافق اعضاء پانل متخصصین در پرسشنامه نهایی 79/85 بدست آمد. پرسشنامه عوامل مرتبط با یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری با 89 گویه در هفت حیطه (و درصد توافق) برنامه آموزشی (79/94%)، ارزشیابی (76/21%)، منابع و مقررات محیط بالین (81/17%)، ارتباطات حرفه ای (81/25%)، مربی بالینی (82/62%)، روش های یاددهی و یادگیری (81/25%) و دانشجو (81/91%) به تصویب اعضاء پانل متخصصین رسید.
پرسشنامه عوامل مرتبط با یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری مشتمل بر حیطه های متعدد، با احتساب اجماع 79/85 درصد اعضاء پانل متخصصین، بعد از مراحل روانسنجی و هنجاریابی می تواند پرسشنامه ای جامع و معتبر برای ارزیابی های مداوم آموزش بالینی و شناسایی نقاط ضعف و چالش های موجود در یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری ایران باشد.