استفاده از عصاره نیکوتیناتاباکوم به عنوان بازدارنده خوردگی گیاهی به منظور کنترل بیماری برنز در اشیای تاریخی- مسی

بسیاری از بازدارنده های خوردگی، سمی اند و میتوانند صدمات جبران ناپذیری را بر سلامت مرمت گران ایجاد نمایند. هدف از انجام این پژوهش دستیابی به بازدارندهای غیرسمی با اثربخشی مناسب، کارا، ارزان، بدون ایجاد تغییر و تحولات ساختاری، تغییر رنگ، براق شدگی و درخشندگی بر شیء تاریخی است. عصاره طبیعی نیکوتیناتاباکوم (تنباکو)، حاوی ترکیبات آلکالوئیدی است و وجود این مواد در کنترل خوردگی نقش مهمی را ایفا می نماید. در این پژوهش، تنباکو انتخاب و عصارهگیری شده و عملکرد آن در محیط سدیم کلرید 5/0 مولار به عنوان بازدارنده خوردگی در آثار تاریخی- مسی ارزیابی شد. مطالعات پیشینه پژوهش بیانگر استفاده نشدن از این ترکیب در حوزه مرمت است. برای ارزیابی کاربرد این عصاره، از آزمونهای الکتروشیمیایی پتانسیو دینامیک استفاده شد. به کمک این روش، اطلاعاتی نظیر پتانسیل خوردگی، سرعت خوردگی، ضریب شیب آندی و کاتدی و مقاومت پلاریزاسیون در غلظتهای مشخص از این عصاره به دست آمد. درادامه، آزمون کاهش وزن انجام شد؛ در این آزمون، کوپنهای مسی تهیه و پس از پیرسازی عملیات درمانی توسط عصاره گیاهی، کنترل عملکرد آنها صورت پذیرفت. آزمون قبول/ مردود برای بررسی دقیق تر روند درمانی توسط این بازدارنده روی اشیای تاریخی– مطالعاتی به کمک آزمون رزنبرگ صورت گرفته و گستردگی بیماری برنز در نمونه های تاریخی درمانشده با این بازدارنده ارزیابی شد. دراین راستا، از میکروسکوپ نوری (OM) و میکروسکوپ الکترونی (SEM- EDAX) استفاده و به کمک شاخصهایی، کارایی بازدارنده بررسی گردید. همچنین، برای ارزیابی میزان براق شدن و درخشندگی سطح پس از کاربرد عصاره تنباکو، از روش چگالی سنجی نوری و بررسی روند تغییر فاکتور توصیف رنگ، فاکتور درخشندگی و تغییرات سراسری رنگ پاتین اشیای تاریخی پس از کاربرد تنباکو، از روش رنگ سنجی استفاده شد. نتیجه آزمایش ها و بررسی ها مبین عملکرد بسیار مناسب عصاره تنباکو دربرابر خوردگی است و میتوان گفت، این عصاره گیاهی باتوجه به اثربخشی مناسب و کمترین میزان تغییرات بر پاتین کلریدی، گزینه بسیار مناسبی است.