تعیین میزان فلزات سنگین کادمیوم و کروم در بافت های مختلف (عضله، آبشش، کلیه و روده) عروس ماهی زاینده رود Petroleuciscus esfahani

هدف از این مطالعه، سنجش و مقایسه میزان فلزات سنگین کادمیوم و کروم در بافت های مختلف، عضله، آبشش، کلیه و روده عروس ماهی زاینده رود Petroleuciscus esfahani در ایستگاه های مختلف رودخانه زاینده رود بود. به این منظور 80 قطعه ماهی از 4 ایستگاه مختلف چشمه دیمه، خرسونک، چمگردان و پل صفائیه، هر ایستگاه 20 قطعه ماهی در پاییز 1390 صید شدند. هضم شیمیایی نمونه ها به روش خشک و سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر صورت گرفت. نتایج نشان داد که به طور کلی میزان فلزات سنگین مورد بررسی از بالا دست به سمت پایین دست رودخانه به نحو چشمگیری افزایش یافته به طوری که بیشترین میزان آن در ایستگاه چمگردان مشاهده می شود (p<0.05). بیشترین میزان کادمیوم و کروم به ترتیب معادل 55/0±70/29 و 78/22±69/50 میکروگرم در گرم وزن خشک در بافت کلیه ماهیان متعلق به ایستگاه پل صفائیه و چمگردان مشاهده شد (p<0.05). کمترین میزان کادمیوم (11/0±8/0) و کروم (19/0±30/1) میکروگرم در گرم وزن خشک متعلق به بافت عضله ماهیان ایستگاه چشمه دیمه در بالادست رودخانه بود. میزان این فلزات در بافت عضله از بالا دست به پایین دست رودخانه افزایش معنی داری را نشان داد (p<0.05). به طور کلی، در تمامی ایستگاه ها، بیشترین میزان تجمع فلزات سنگین کادمیوم و کروم در بافت کلیه و کمترین میزان آن در عضله مشاهده شد. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق با حد استاندارد بین المللی ارایه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان خواروبار و کشاورزی (FAO) نشان داد که میزان هر دو فلز سنگین در عروس ماهی زاینده رود (حتی در کمترین مقدار، بافت عضله در ایستگاه بالادست) به مراتب بیشتر از حد مجاز استانداردها است. نتایج این تحقیق می تواند تاحدودی بیانگر وضعیت نامناسب زیستی زاینده رود حتی در ایستگاه های بالادست رودخانه باشد.