ارزیابی عملکرد غده، صفات رویشی و باروری دانه گرده در شش خانواده حاصل از بذر حقیقی سیب زمینی (Solanum tuberosum L.)

یکی از مشکلات اصلاح سیب زمینی در ایران مانند بیشتر کشورهای دیگر فقدان تنوع ژنتیکی به علت تکثیر غیر جنسی و وارداتی بودن ارقام سیب زمینی می باشد. به منظور بررسی امکان دستیابی به کلون های امیدبخش برای استفاده در برنامه های اصلاحی و نیز ارزیابی عملکرد غده، آزمایشی با استفاده از 6 خانواده حاصل از بذر حقیقی سیب زمینی شامل آزادگرده افشان های فانتا، آندیژنای گزینش شده، هیبریدهای کایزر×آگریا، ساوالان×آگریا، خانواده حاصل از بک کراس اول هیبریدهای S. stoloniferum× S. tuberosum (sto × tbr) با والد زراعی و خانواده حاصل از تلاقی های برادر و خواهر ناتنی هیبریدهای tbr×sto با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که شاخص های عملکرد غده کل، ارتفاع بوته، سطح برگ و باروری دانه گرده در سطح احتمال یک درصد و تعداد ساقه در بوته و درصد ماده خشک غده و اندام هوایی بوته در سطح احتمال پنج درصد در میان خانواده های مورد مطالعه تفاوت معنی دار دارند. بیشترین عملکرد غده در تک بوته را خانواده ساوالان × آگریا با میانگین 66/526 گرم داشت اما اختلاف آن با خانواده های آزادگرده افشان های فانتا، هیبریدهای کایزر×آگریا، ساوالان×آگریا معنی دار نبود. از نظر تعداد غده در بوته، خانواده حاصل از بک کراس اول هیبریدهای tbr×sto با والد زراعی با 70/19 غده بیشترین تعداد غده در بوته را تولید ولی از نظر آماری خانواده های آندیژنا، ساوالان × آگریا و برادر خواهر ناتنی حاصل از هیبرید های tbr×sto با هم تفاوت معنی داری نداشتند. از نظر باروری دانه گرده خانواده های برادر خواهر ناتنی هیبرید های tbr×sto، BC1 و آزاد گرده افشانهای فانتا از بالاترین در صد دانه گرده بارور و هیبرید های ساوالان × آگریا از کمترین باروری دانه گرده برخوردار بودند.