کاربست سند چشم انداز در سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

در تحلیلهای سیاست خارجی، گروهی توجه خود را به ساختار سیاسی کشورها معطوف میکنند و بروندادهای خارجی را نتیجه مستقیم این فرایند میدانند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با هویت اسلامی و انقلابی خود، نمونهای برای بررسی این سطح از تحلیل است.
قابلیت فرهنگی و مقاومت در برابر تهدیدها و فشارهای بین المللی از یک سو و ترسیم سند چشم انداز به عنوان نقشه راه از سوی دیگر، شرایط خاصی را بر امنیت ملی ایران مترتب می کند. از آنجا که هدف غایی سیاست خارجی کشورها، تامین امنیت ملی است، اینکه «چه الزاماتی و بر چه اساسی برای نیل به اهداف امنیتی سند چشم انداز 1404 باید رعایت شود؟»، پرسشی کانونی در سیاست خارجی ایران است.
سازهانگاری با تکیه بر مفاهیم بیناذهانی، و هویت بازیگران در قالب سازوکار اجتماعی و صرف نظر از تقدم و تاخر نقش ساختار و کارگزار در روابط بین الملل تصریح میکند که «جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر هویت اسلامی و انقلابی مبتنی بر رهیافت پیشرفت همراه با مقاومت و با بهرهگیری از قدرت نرم و دیپلماسی عمومی می تواند امنیت ملی خود را در راستای این سند تامین کند».
راهبردهای مصونیتبخش به مفهوم حفظ، دفاع و صیانت از هویت و موجودیت ایران برای گسترش تمدن اسلامی، محوریترین عنصر امنیت ملی در سیاست خارجی ایران در فهمی بیناذهانی بین المللی است که میتواند جایگاه مد نظر را در راستای سند چشم انداز در سال 1404ه.ش سازمان دهد. نگاه هم زمان به مولفه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی امنیت، بینشی است که پژوهش حاضر به آن می پردازد.