مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی موثر در توان رقابت گندم در برابر علف های هرز

ارقام یک گونه گیاه زراعی از نظر قدرت رقابت با علف های هرز تفاوت دارند که ناشی از تفاوت های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی آنها می باشد. این آزمایش به منظور مطالعه صفات مورفوفیزیولوژیکی 18 ژنوتیپ گندم در رقابت با علف های هرز در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه دانشکده کشاورزی مغان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمار های آزمایشی 18 ژنوتیپ گندم بودند که در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز رشد می کردند. آزمایش به صورت اسپیلیت پلات نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در بیشتر ژنوتیپ های گندم رقابت علف های هرز ارتفاع آنها را تا 27 درصد کاهش داد. در مرحله ساقه دهی گندم و در شرایط رقابت و عدم رقابت علف های هرز، ژنوتیپ های الوند و S-82-10 بیشترین ارتفاع و ژنوتیپ های کاسکوژن و C-85-8 کمترین ارتفاع را داشتند. نتایج نشان داد که رقابت علف های هرز سطح برگ اکثر ژنوتیپ های گندم را 5 تا 47 درصد کاهش داد. بیشترین کاهش سطح برگ در ژنوتیپ سرداری مشاهده شد، در حالی که ژنوتیپ های گاسپارد و طوس توانستند در شرایط رقابت بیش از 95 درصد از سطح برگ خود را در شرایط رقابت علف های هرز حفظ کنند. شاخص LAR و SLA در ژنوتیپ های طوس، N-80-19 و MV-17 در شرایط رقابت علف های هرز بیش از دو برابر بیشتر بود. عملکرد ژنوتیپ های گندم در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز متفاوت بود. در 7 ژنوتیپ N-80-19، آذر 2، طوس، امید، MV17، S-82-10، C-85-9 افت عملکرد ناشی از حضور علف های هرز بیش از 25 درصد بود. نتایج این آزمایش می تواند در اصلاح ارقام جدید گندم برای توسعه کشاورزی پایدار و کنترل غیرشیمیایی علف های هرز مورد استفاده باشد.