اثرات تنظیم کننده های رشد گیاهی و محیط کشت بر شاخساره زایی و کاهش میزان شیشه ای شدن محلب (Prunus mahaleb L.) در کشت درون شیشه ای

ارزیابی مرحله شاخساره زایی و میزان شیشه ای شدن شاخساره های گونهPrunus mahaleb L. با استفاده از غلظت های مختلفی از تنظیم کننده های رشد و محیط های کشت مختلف در شرایط درون شیشه ای و ریزنمونه های تک گره حاوی جوانه جانبی در دو آزمایش جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. سرشاخه های رشد یافته از جوانه های گره ای، در 26 تیمار مختلف (آزمایش اول) در محیط کشت MS با سایتوکینین های BAP، TDZ، KIN، 2ip، Zeatin در ترکیب با NAA و 16 تیمار مختلف (آزمایش دوم) در محیط های کشت MS،1/2 MS، WPM و DKW و برخی با ترکیبات متفاوتی از CaCl2 وNH4NO3 و با سایتوکینین های BAP، Zeatin و PG کشت شدند. آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار و هر تکرار حاوی 5 ریز نمونه، اجرا شد. میانگین ها پس از 2 واکشت در آزمایش اول نشان داد که بزرگترین طول شاخساره (14/3 سانتی متر) در غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر NAA بدون کاربرد سایتوکینین، بیشترین میزان شاخساره زایی (67/14 شاخساره در هر ریزنمونه) در تیمار 2/0 میلی گرم در لیتر Zeatin در ترکیب با 1/0 میلی گرم در لیتر NAA و کمترین میزان شیشه ای شدن در 1 میلی گرم در لیتر KIN، 05/0 و 1/0 میلی گرم در لیتر Zeatin و در ترکیب با 1/0 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد. در آزمایش دوم بزرگترین طول گیاهچه (88/2 سانتی متر) در محیط کشت DKW با 2/0 میلی گرم در لیتر Zeatin و 40 میلی گرم در لیتر PG و بیشترین میزان شاخساره زایی (19 شاخساره در هر ریزنمونه) در محیط کشت MS با 880 میلی گرم در لیتر CaCl2 و 825 میلی گرم در لیترNH4NO3 مشاهده شد. تحقیق حاضر با دستیابی به پروتکل بالای شاخساره زایی (تا 19 شاخساره بر ریزنمونه) و رفع مشکل شیشه ای شدن گیاهچه های گونه P. mahaleb، امکان انجام سایر طرح های تحقیقاتی برای تجاری سازی این پروتکل را فراهم می کند.