تاثیر آموزش مطابق الگوی خودمراقبتی اورم بر سطح مشقت و رنج عضو خانواده مراقبت کننده از بیمار دارای صدمات نخاعی

افراد خانواده مراقبت کننده از بیماران دارای صدمات نخاعی به دلیل ماهیت و روند طولانی مراقبت در این بیماران، درجات متفاوتی از رنج و مشقت را تجربه می کنند که این شرایط می تواند عواقب متفاوتی را برای این مراقبت کنند گان به دنبال داشته باشد. یکی از عوامل مهم در روند رنج و مشقت این افراد سطح آگاهی شان در مورد روند مراقبت از بیمارشان است؛ بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مطابق «الگوی خودمراقبتی اورم» بر سطح مشقت و رنج افراد خانواده مراقبت کننده از بیمار دارای صدمات نخاعی انجام گردید.
مطالعه نیمه تجربی حاضر با طرح پیش آزمون-پس آزمون و با گروه کنترل، روی 70 نفر از اعضای اصلی خانواده مراقبت کننده از بیماران صدمات نخاعی استان خراسان جنوبی صورت گرفت. واحدهای موردپژوهش به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. گروه مداخله مطابق با برنامه آموزشی اورم در بیماران دارای صدمات نخاعی، در طول 8 جلسه 40 دقیقه ای در محل مرکز تحت آموزش قرار گرفتند. به منظور بررسی رنج و مشقت مراقبت کنند گان از پرسشنامه 22 سوالی «زریت» با شاخص روایی محتوایی (CVI) 80 درصد و آلفای کرونباخ 79/0 استفاده و پرسشنامه، قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله و کنترل تکمیل شد. نتایج پژوهش با نسخه 16 نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (آزمون تی، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین رنج و مشقت در مراقبت کنند گان قبل از مداخله بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت، اما بعد از مداخله بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده شد (05/0>P). تفاوت میانگین رنج و مشقت قبل (33/0±2/3) و بعد از مداخله (66/0±11/3) در گروه مداخله معنی دار بود (05/0>P) که از تاثیر مثبت آموزش در این زمینه حکایت دارد. افزایش سن و طول مدت مراقبت و همچنین سطح درآمد پایین و بیکاری به طور معنی داری با افزایش سطح رنج و مشقت مراقبت کنند گان همراه بود (05/0>P). نتایج به دست آمده در زمینه ارتباط بین میانگین رنج و مشقت در افراد مراقبت کننده با متغیرهای جمعیت شناختی حاکی از آن است که بین رنج و مشقت افراد مراقبت کننده با میزان درآمد و شغل، قبل و بعد از مداخله در دو گروه ارتباط معنی داری وجود دارد (05/0>P). همچنین نمره مشقت با طول مدت مراقبت از فرد صدمه دیده رابطه مثبت معنی داری را نشان می داد. هرچه افراد مدت زمان بیشتری از فرد صدمه دیده مراقبت می کردند، نمره مشقت آنها بالاتر بود (3/0=r و 05/0>P). همچنین نمره مشقت با افزایش سن، رابطه مثبت و معنی داری داشته است (3/0=r و 05/0>P). بین دیگر متغیرها با نمره رنج و مشقت ارتباط معنی داری مشاهده نشد (05/0>P).
نتایج این مطالعه نشان می دهد که آموزش فرد مراقبت کننده از بیمار دارای صدمات نخاعی در قالب الگوی خودمراقبتی اورم می تواند نقش مهمی در کاهش رنج و مشقت تجربه شده در مراقبت کنند گان در طول دوره طولانی مراقبت داشته باشد. علاوه براین، شرایط مالی و اشتغال افراد مراقبت کننده نیز می تواند عامل ارتباطی مثبتی در میزان رنج و مشقت آنها باشد؛ بنابراین، توصیه می شود که خانواده های مراقبت کننده از این بیماران تحت حمایت و نظارت سازمان های حمایت کننده اجتماعی و درمانی قرار گیرند. همچنین با توجه به مراقبت طولانی موردنیاز این بیماران می توان اقداماتی مانند مراقبت در منزل با حمایت و پشتیبانی مراکز صدمات نخاعی انجام داد تا از فشار مراقبت بر اعضای خانواده مراقبت کننده کاسته شود.