ارزیابی انحراف نرخ ارز واقعی مبتنی بر رویکرد رفتاری

مسیر تعادلی نرخ ارز واقعی متناظر با اشتغال کامل عوامل تولید و تعادل تراز پرداختهاست. ضمن این که نرخ ارز واقعی معمولا به عنوان شاخص کلیدی رقابت پذیری خارجی مطرح می شود. بنابراین انحراف نرخ ارز واقعی از مسیر تعادلی اش بسیار پر هزینه است و هر یک از سیاستهای اضافه ارزش گذاری یا کم ارزش گذاری تبعات منفی را برای اقتصاد به دنبال دارد.
در این مقاله، رابطه تعادلی نرخ ارز واقعی بر حسب دلار امریکا با استفاده از رویکرد رفتاری نرخ ارز تعادلی(BEER ) طی سالهای 91-1338 بر حسب بنیانهای اصلی آن شامل: خالص دارائی های خارجی، بازبودن تجاری، رابطه مبادله و بهره وری با استفاده از تکنیک هم انباشتگی جوهانسن بررسی می شود. نتایج برآورد متناظر با الگوی نظری و همسو با مطالعات پیشین می باشد. ضریب تصحیح خطا به میزان 51/0 و معنی دار می باشد. مقایسه روند نرخ ارز تعادلی حاصل از برآورد(BEER) و نرخ ارز موثر واقعی نشان می دهد که از ابتدای دوره تا سال 1370، همواره نرخ ارز واقعی کمتر از نرخ ارز تعادلی بوده است به عبارتی طی این سالها با پدیده کم ارزش گذاری نرخ ارز مواجه بوده ایم . پس از سال 1370، از شکاف بین دو نرخ کاسته شده و حتی در برخی سالها، نرخ ارز واقعی از نرخ ارز تعادلی پیشی گرفته که نمود اضافه ارزش گذاری نرخ ارز می باشد. نکته مثبت این دوره کاهش شکاف بین این دو نرخ است. به عبارتی نرخ ارز موثر واقعی به مقدار تعادلی اش نزدیک شده است.