دوقلوزایی در گاوهای هلشتاین ایران: عوامل موثر بر میزان وقوع و پیامدهای تولیدی و تولید مثلی

مطالعه حاضر جهت بررسی عوامل موثر بر میزان وقوع دوقلوزایی و تاثیر آن بر عملکردهای تولیدی و تولیدمثلی صورت پذیرفت. در این مطالعه، از اطلاعات 9 گله گاو شیری واقع در استان های اصفهان و خراسان رضوی که متشکل از 160410 زایش طی سال های 1380 تا 1392 بود، استفاده گردید. جهت بررسی عوامل موثر بر میزان وقوع دوقلوزایی و تاثیر دوقلوزایی بر بروز سخت زایی و مرده زایی از رویه لجستیک (Proc LOGISTIC) و جهت بررسی تاثیر دوقلوزایی بر عملکرد تولیدی و تولیدمثلی از رویه مدل خطی مختلط (Proc MIXED)، نرم افزار SAS استفاده شد. میانگین وقوع دوقلوزایی 7/2 درصد تخمین زده شد. دوقلوزایی در جمعیت مورد مطالعه یک روند فنوتیپی مثبت و معنی دار نشان داد. عوامل گله، سال، فصل و شکم زایش ارتباط معنی داری با میزان وقوع دوقلوزایی داشتند. گاوهای شکم اول (4/0 درصد) و گاوهای شکم چهارم (5/4 درصد)، فصل زمستان (2/2 درصد) و فصل تابستان (1/3 درصد) به ترتیب کمترین و بیشترین میزان وقوع را داشتند. با افزایش سن نخستین زایش، وقوع دوقلوزایی تمایل به افزایش نشان داد. دوقلوزایی تاثیر معنی داری بر تولید شیر، درصدهای چربی و پروتئین 305 روز نداشت. دوقلوزایی در گاوهای شکم اول و چند شکم، روزهای باز را به ترتیب 8/24 و 8/12 روز، و تعداد تلقیج منجر به آبستنی را 04/0 و 18/0واحد افزایش داد. پیامدهای تولید مثلی برای گاوهای شکم اول شدیدتر از گاوهای چندشکم بود. نتایج حاصل نشان داد که دوقلوزایی شانس ابتلا به سخت زایی و مرده زایی را افزایش داده در حالی که باعث کاهش طول دوره آبستنی می شود به ویژه اگر جنس هر دو گوساله نر باشد.