وزن اشعار عامیانه همدانی

در این مقاله با استفاده از توصیف لازار (1985 و 2007) از اشعار پارتی و توصیف طبیب زاده (1382 و 1392) از اشعار فارسی عامیانه، اشعار عامیانه گونه همدانی را بررسی می کنیم. در بررسی این اشعار به دنبال پاسخگویی به این فرضیات هستیم: اولین فرضیه این که هجایی که تکیه وزنی یا ضرب آوا می گیرد و در پایان هر پایه می آید هجایی سنگین است. دومین فرضیه این است در صورتی هجایی که تکیه وزنی گرفته سنگین نبود، این هجا در پایان واژه قرار دارد و در نتیجه دارای تکیه واژگانی است. فرضیه سوم به محل مکث در این اشعار مربوط می شود، به این معنا که محل مکث در اشعار عامیانه همدانی مانند اشعار عامیانه فارسی و اشعار عامیانه ترکی از نوع قطع است، یعنی لزوما در پایان واژه قرار نمی گیرد بلکه در وسط واژه هم ممکن است قرار گیرد. برای تحلیل آماری این موارد، هجاها، پایه ها و شطرهای 100 مصراع هفت هجایی اشعار عامیانه همدانی را بررسی کردیم و مشاهده کردیم در 84.6% از هجاهایی که در هر پایه تکیه وزنی یا ایکتوس می گیرند هجاهای سنگین هستند و 4/15% هجای سبک پایان واژه بودند. همچنین، 35% مکث ها از نوع قطع است و در وسط واژه هم ممکن است ظاهر شود.