بررسی اثر بخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر کاهش نشانه های افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی به عنوان یکی از اختلالات شایع در گستره کودکی، نوجوانی و بزرگسالی، به دلیل ایجاد مشکلات متعدد در سازگاری و عملکرد افراد مبتلا و همبودی با بسیاری از اختلالات دوره بزرگسالی نظیر اضطراب، افسردگی و اختلال شخصیت اجتنابی کانون توجه بالینی بوده است . بدین خاطر الگوهای درمانی متعددی برای ترمیم این اختلال طراحی شده است. یکی از این الگوها، آموزش ذهن آگاهی است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر کاهش نشانه های اضطراب اجتماعی نمونه ای از دانشجویان دختر ایرانی مبتلا بوده است.
بر این اساس ، 21 آزمودنی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بر اساس پرسشنامه هراس اجتماعی(SPIN) و مصاحبه بالینی ساختار یافته بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (SCID-I) انتخاب شدند که 10 نفر در گروه آزمایش و 11 نفر در گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایشی تحت درمان هشت جلسه ای ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس(MBSR) قرار گرفتند و گروه کنترل در انتظار ماند. آزمودنی ها قبل از شروع و بعد از اتمام درمان، پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از مقایسه میانگین مربوط تفاضل نمرات پیش آزمون – پس آزمون آزمودنی ها بر اساس آزمون یو من ویتنی، انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داده که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به کاهش نشانه های اضطراب اجتماعی در ابعاد ترس، اجتناب،و ناراحتی فیزیولوژیک مبتلایان شده است.
بر اساس یافته های این پژوهش برنامه ذهن آگاهی به رغم تعلق به فرهنگی متفاوت، در کاهش نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی و سایر متغیرهای وابسته موثر بوده است .بنابر این به نظر می رسد که می توان از این برنامه در مراکز درمانی ،برای نمونه های مبتلا به اضطراب اجنتماعی ،با توجه به محدودیت های تحقیق کنونی و رعایت احتیاط های بالینی، استفاده نمود.