دامنه تنوع در ویژگی های رویشی نونهالی در جمعیت هایی از بلوط ایرانی

بلوط ایرانی اگرچه تنوع ژنتیکی مناسبی که لازمه پایداری بوم سازگان های جنگلی است را از خود نشان داده است ولی در طی یک دهه گذشته دچار مشکلاتی شده است که به زوال بلوط موسوم گشته است. این تحقیق با مطالعه ویژگی های نونهالی چهار جمعیت از بلوط ایرانی به دنبال ارزیابی و مقایسه توانمندی های این جمعیت هاست تا سنگ بنای مطالعات تکمیلی را بگذارد. بذر لازم از 10 تک پایه از هریک از چهار جمعیت گیاهی واقع در استان های کردستان، لرستان، ایلام و فارس جمع آوری و به کار گرفته شد. بذرها در گلدان و در شرایط گلخانه کاشته شدند و از هر پایه مادری 30 نهال در سه تکرار مطالعه شد. ویژگی های رویشی از جمله ارتفاع نهال ها، طول و عرض برگ ها و شادابی نهال ها مطالعه شد. نتایج تجزیه داده ها بر اساس مدل آماری دو بار آشیانه شده نشان داد که جمعیت های مورد مطالعه از نظر برخی از صفات نظیر شادابی در سطح یک درصد و از نظر ارتفاع نهال در سطح 5% با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. اثر درخت در جمعیت نیز از نظر ارتفاع نهال، طول و عرض برگ در سطح یک درصد معنی دار شد. در تجزیه تفکیکی، جمعیت ها رفتار متفاوتی از خود نشان دادند به طوری که تفاوت معنی داری بین درختان نمونه گیری شده از کردستان در صفات ارتفاع نهال، طول و عرض برگ مشاهده نشد. در حالی که از نظر این صفات درختان در جمعیت های لرستان و ایلام در سطوح متفاوت اختلاف معنی داری با یکدیگر نشان دادند. اگرچه جمعیت های گیاهی رفتارهای متفاوتی نشان دادند ولی هنوز تنوع کافی و وراثت پذیری زیادی در برخی از صفات جمعیت های مطالعه شده وجود دارد که می تواند در برنامه های اصلاحی به کار گرفته شود.