تنوع ریختاری برگ گونه برودار (Quercus brantii Lindl.) در ارتباط با تغییرات ارتفاعی

ویژگی های ریختاری گیاهان که به طور گسترده در مطالعات سیستماتیک مورد استفاده قرار می گیرد تحت تاثیر خصوصیات ارثی و عوامل محیطی قرار می گیرد. در طبقه بندی گونه های جنس بلوط به ویژه گونه برودار اختلاف نظر زیادی بین سیستماتیک دانان وجود دارد، ارتفاع از سطح دریا یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر عوامل محیطی است. با توجه به اهمیت مطالب فوق، تعداد 400 نمونه برگی از 40 پایه درختی در منطقه آرمرده، در محدوده رنج ارتفاعی این گونه از 1580 تا 1844 متر از سطح دریا برداشت شدند. سپس تعداد 29 صفت کمی و کیفی از برگ اندازه گیری و محاسبه شدند. نتایج نشان داد که مقادیر صفات دندانه راست و چپ برگ و شکل پهنک در ارتفاع پایین کمتر از ارتفاع بالا بودند، همچنین صفت زاویه قاعده دارای همبستگی منفی و معنی دار و صفات تعداد دندانه چپ و راست، تعداد رگبرگ چپ و راست و شکل پهنک دارای همبستگی مثبت و معنی دار با ارتفاع از سطح دریا بودند. در دو طبقه ارتفاعی، شکل نوک برگ و زاویه رگبرگ اصلی و فرعی کمترین شکل پذیری را نسبت به شرایط محیطی از خود نشان دادند. پایه ها براساس تجزیه خوشه ایدر سه کلاسه مختلف قرار گرفتند و صفات جداکننده این خوشه ها حداکثر عرض پهنک، مساحت برگ، زاویه سینوسی و طول دندانه بودند. با توجه به اینکه صفات جداکننده پایه های درختی با ارتفاع از سطح دریا رابطه ای ندارند، بنابراین به نظر می رسد که اگرچه برخی تغییرات حاصل پاسخ فیزیولوژیک برگ به نوسانات محیطی می باشد، اما محتمل است وقوع لقاح بین گونه ای و درون گونه ای موجب تفکیک این پایه ها از هم شده باشد.