تاثیر تراکم های افزایشی جو به عنوان گیاه همراه بر مدیریت علفهای هرز یونجه

یونجه یکی ازمهم ترین گیاهان علوفه ای جهان بوده و ممکن است به دلیل کندی رشد در اوایل مراحل رشد رویشی به شدت مورد هجوم علف های هرز قرار بگیردبنابراین، شیوه های کشت و نمو یونجه تاثیر شایان توجهی بر استقرار آن خواهند داشت یک یونجه زار که به لحاظ تولید علوفه ماندگاری درازمدتی داشته باشد، مستلزم به کارگیری روش های مناسب و شایان اتکا در زمان استقرار است. کشت گیاه همراه با یونجه می تواند در جلوگیری از فرسایش، کاهش فشار ناشی از رقابت علف های هرز و تولید علوفه ای با کمیت مناسب در اوایل فصل موثر باشد. گیاه همراه، گیاه تند رشدی است که با رشد تند خود بر علف های هرز چیره شده و موجب افزایش سود اقتصادی در سال استقرار یونجه می شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تراکم های مختلف یونجه و گیاه همراه جو بر عملکرد علوفه و کنترل علف های هرز در سال استقرار می باشد.
به منظور بررسی تاثیر جو (Hordeum vulgare L.) به عنوان گیاه همراه بر جمعیت و زیست توده علف های هرز مزرعه یونجه (Medicago sativaL.) آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور واقع در مشکین دشت کرجدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با 4 تکرار اجرا شد. دو عامل تراکم یونجه در دو سطح 30 و 45 کیلوگرم در هکتار و تراکم جو در 6 سطح شامل 0، 30، 60، 90، 120 و 150 کیلوگرم در هکتار به عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شد. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش شامل عملکرد علوفه خشک، تراکم و زیست توده کل علف های هرز در چین اول و عملکرد علوفه خشک و زیست توده علف های هرز (در صورت وجود) در چین های دوم، سوم و چهارم بود.
نتایج و بحث: نتایج نشان داد که افزایش تراکم یونجه از 30 به 45 کیلوگرم در هکتار، موجب افزایش معنی دار علوفه خشک تولیدی(6/8 درصد) سالانه شد. استفاده از تراکم های افزایشی جو به عنوان گیاه همراه نیز نسبت به کشت خالص یونجه موجب افزایش چشمگیر عملکرد سالانه یونجه شد که بیشترین افزیش عملکرد (حدود 57/80 درصد) مربوط به تراکم 60 کیلوگرم در هکتار جو بود. تراکم و زیست توده کل علف های هرز در چین اول تحت تاثیر تیمارهای افزایشی کشت مخلوط یونجه و جو قرار گرفت. استفاده از گیاه همراه جو، افزون بر کاهش تراکم و زیست توده علف های هرز، موجب تضعیف بوته های یونجه و کاهش درصد حضور یونجه در علوفه چین اول شد. تاثیر باقی مانده جو در چین های بعدی یونجه نیز مشاهده شد، به طوری که تراکم های افزایشی جو به عنوان گیاه همراه در چین دوم نیز نسبت به شاهد، موجب کاهش زیست توده علف های هرز شدند.
نتایج به دست آمده از این تحقیقنشان داد،استفاده از جو در سال استقرار می تواند نقش شایان توجهی در کاهش وابستگی به علف کش ها و افزایش علوفه با کیفیت داشته باشد. بنابر نتایج سال اول، کشت مخلوط یونجه و جو در منطقه یادشده به ازای 45 و 60 کیلوگرم بذر در هکتار برای به ترتیب یونجه و جو، افزون بر افزایش علوفه تولیدی، علف های هرز را نیز به صورت مناسبی کنترل می کند.