تاثیر تنوع زیستی بر عملکرد اقتصادی و تنظیم جمعیت علف های هرز در کشت مخلوط ذرت، سویا و ختمی

پیام:
چکیده:
سابقه و هدف
افزایش تولید محصولات با تنوع بیشتر از طریق کشت مخلوط می تواند در بهبود کارکردها و خدمات اکوسیستمی موثر باشد. یکی از مهم ترین کارکردهای نظام (سیستم) های کشت مخلوط کنترل علف های هرز و در نتیجه افزایش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. این بررسی با هدف ارزیابی الگوهای مختلف کشت مخلوط بر میزان تولید گیاهان ذرت، سویا و ختمی، نسبت برابری زمین و قابلیت (پتانسیل) کنترل علف های هرز در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 به اجرا در آمد.
مواد و روش ها
این بررسی به صورت بلوک نواری بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی (14 تیمار) شامل وجین و بدون وجین علف های هرز و همچنین الگوهای مختلف کشت مخلوط دوگانه (ذرت+سویا، ذرت+ختمی و سویا+ختمی) و سه گانه (ذرت+سویا+ختمی) به همراه کشت خالص آنها در سه تکرار بود. تیمارهای آزمایشی شامل الگوهای مختلف کشت مخلوط سه گونه ذرت، سویا و ختمی بر پایه ترکیب (سری) های جایگزینی در 7 سطح بود. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، نسبت برابری زمین و تراکم و وزن خشک علف های هرز بود.
نتایج و بحث: بیشترین تراکم علف های هرز در بین الگوهای مختلف کشت مربوط به کشت خالص سویا با 7/46 بوته در متر مربع و کمترین شمار علف های هرز در کشت مخلوط سه گانه ذرت+سویا+ختمی با 6/37 بوته در متر مربع بود بیشترین کاهش عملکرد دانه ذرت در شرایط حضور علف های هرز نسبت به نیمه وجین در کشت خالص ذرت (22/7% کاهش عملکرد) مشاهده شد و کمترین درصد کاهش عملکرد دانه ذرت نیز در کشت مخلوط سه گانه ذرت+سویا+ختمی با درصد کاهش 6/15% به دست آمد. بیشترین و کمترین کاهش عملکرد دانه سویا در شرایط حضور علف های هرز نسبت به شرایط وجین علف های هرز به ترتیب مربوط به کشت خالص سویا با 3/32% و کشت مخلوط سه گانه سویا+ذرت+ختمی با درصد کاهش عملکردی معادل 1/19% بود. در زمینه گیاه ختمی نیز نتایج همسانی به دست آمد و بیشترین و کمترین درصد کاهش عملکرد به ترتیب در کشت خالص ختمی (36/4%) و کشت مخلوط سه گانه (23/6%) مشاهده شد. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان داد که نظام های مختلف کشت مخلوط ذرت، سویا و ختمی بر کشت خالص آنها برتری دارد. در شرایط کنترل علف های هرز کشت مخلوط ذرت+سویا بیشترین میزان نسبت برابری زمین را نسبت به دیگر کشت های مخلوط داشت، به طوری که میزان نسبت برابری زمین در این نظام کشت 083/1 به دست آمد. در شرایط حضور علف های هرز، کشت مخلوط سه گانه
ذرت+سویا+ختمی بالاترین میزان نسبت برابری زمین (246/1) در بین الگوهای مختلف کشت مخلوط را داشت و کمترین میزان نیز مربوط به کشت مخلوط سویا+ختمی (093/1) بود. نسبت برابری زمین در شرایط حضور علف های هرز در مقایسه با شرایط کنترل علف های هرز در همه ی الگوهای مختلف کشت مخلوط دارای میزان بالاتری بود. بالاتر بودن میزان نسبت برابری زمین در حضور علف های هرز در مقایسه با شرایط وجین علف های هرز نشان دهنده تاثیر مثبت کشت های مخلوط در کنترل علف های هرز و در نتیجه بهبود عملکرد گیاهان در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص می باشد.
نتیجه گیری
نتایج آزمایش گویای این بود که نسبت برابری زمین در همه ی الگوهای مختلف کشت مخلوط بیشتر از یک بود که بیانگر سودمندی کشت های مخلوط نسبت به کشت خالص هر سه گونه از لحاظ تولید عملکرد اقتصادی بود. به طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد که نظام چند کشتی نسبت به کشت خالص سه گونه یادشده ظرفیت و قابلیت بالاتری در افزایش تولید دارد که این افزایش عملکرد می تواند مرهون خدماتی مانند کنترل بهتر علف های هرز در نظام های چند کشتی باشد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
182
لینک کوتاه:
magiran.com/p1586542 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!