آسیب شناسی میراث زبانی از طریق بازشناسی جایگاه و عملکرد آن در میراث فرهنگی

پس از گذشت چند سده از عمر دانش مرمت، در دهه های اخیر توجه به بعد پنهان و ناملموس میراث فرهنگی جایگاه خاصی در این حوزه یافته؛ تا جایی که ادعا می شود میراث ملموس بدون مراجعه به میراث ناملموس نمی تواند وجود داشته باشد. در نتیجه حیات این دو وجه میراث به هم وابسته است. «سنتها و ابزار شفاهی شامل زبان» اولین نمود میراث ناملموس دانسته شده و با به رسمیت شناختن آن در حوزه میراث ناملموس، بعضی زبانها و قالب های زبانی مانند مهارت قصه گویی، نقالی، هنرهای نمایشی و آوازها در لیست آثار جهانی ناملموس ثبت گردیده است.
لذا می توان گفت آسیب میراث زبانی بر پیکره کلی یک فرهنگ آسیب می رساند و به طریق اولی حیات یک فرهنگ به حیات میراث زبانی آن وابسته است. امروزه انواعی از میراث زبانی در معرض خطر مانند لهجه ها،گویش ها و زبان ها مورد توجه قرار گرفته؛ لیکن آنچه غالبا جای خالی آن احساس می شود، انجام آسیب شناسی جامعی از تهدیدهای میراث زبانی است. لازمه آسیب شناسی علمی میراث زبانی، «احصاء نمودهای آن»، «تحلیل عملکرد» و «استخراج مولفه های تاثیر گذار» بر آن در حوزه میراث فرهنگی است.
در این مقاله نمودهای مختلف میراث زبانی دسته بندی می شوند و دو عملکرد عمده میراث زبانی با عنوان «انتقال فرهنگ» و «برقراری ارتباطات انسانی در زمان و مکان» مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه با «شناسایی مولفه های تاثیرگذار در میراث زبانی»، آسیب های آن با روش تحلیلی-توصیفی استخراج می گردد. این بررسی نشان می دهد برای تداوم و حفظ حیات میراث زبانی بایستی منظومه کاملی از روش ها، روابط، سنتها و جهان بینی صیانت گردد. در انتها پیشنهاداتی جهت تداوم حیات میراث زبانی به عنوان یکی از ارکان حیاتی موثر در تداوم یک فرهنگ ارائه گشته است.