اهداف و کارکردهای کنسولگری روسیه در رشت نیمه دوم عصر قاجاریه

بازی بزرگ یا رقابت دو امپراتوری توسعهطلب روسیه و انگلیس در قرن نوزدهم برای سروری بر آسیای مرکزی، واقعیتی بود که ایران ناخواسته درگیر آن شد. استراتژی، قواعد و تاکتیک های این بازی که در طول زمان تعریف و به تناسب شرایط دستخوش تغییر شد، شامل تاسیس نمایندگی سیاسی و کنسولگری های این دو قدرت در ایران نیز می شد. در عصر قاجار دولتهای انگلیس و روسیه پس از تاسیس نمایندگی های سیاسی در تهران، برای تامین منافع خود، به افتتاح تدریجی کنسولگری در شهر رشت مبادرت ورزیدند که تا آغاز سده بیستم به شبکه هایی گسترده در سطح کشور تبدیل شدند. پژوهش حاضر به بررسی علل تاسیس کنسولگری در رشت و کارکردهای آن میپردازد. این مطالعه نشان میدهد که افتتاح کنسولگری در رشت از سوی انگلیس یا روسیه، بیش از هر چیز از اهداف سیاسی راهبردی این دو دولت ناشی میشد.