مطالعه ریخت شناسی و مورفومتریک تخم و کرم بالغ گونه های فاسیولا انگل کبد نشخوارکنندگان اهلی شمال غرب ایران

گونه های فاسیولا عامل فاسیولوزیس انسان و دام در ایران و جهان می باشند که تا حدودی ریخت شناسی مشابهی دارند. مطالعه حاضر به منظور شناسایی و مقایسه ویژگی های مورفولووژیک و مورفومتریک گونه های فاسیولا انگل نشخوارکنندگان اهلی در شمال غرب ایران انجام شد. تعداد 130، 67 و 140 عدد کبد به ترتیب از گاو، گاومیش و گوسفند جمع آوری شدند. پس از برش دادن کبد کرم بالغ فاسیولا جمع آوری و رنگ آمیزی استوکارمین شدند. فراوانی کلی آلودگی در نشخوارکنندگان 19/28درصد بود. بیشترین آلودگی در گاومیش (34درصد) و بیشترین نسبت تعداد کرم بالغ فاسیولا به هر راس دام در گاو (23/9) بود. از نظر تنوع گونه ای فاسیولاژیگانتیکا (89/51درصد) گونه شایع جدا شده از گاومیش بود. مقایسه میانگین طول، عرض و فاصله بادکش شکمی تا دم در اشکال مختلف فاسیولا جدا شده از گاو، گاومیش و گوسفند اختلاف معنی داری داشت. میانگین طول در گونه های فاسیولا انگل گاو و گاومیش در فاسیولاحد واسط و فاسیولا ژیگانتیکا جدا شده از گاو و گاومیش اختلاف معنی داری بود. میانگین عرض و نسبت طول به عرض تخم در گونه های مختلف فاسیولا اختلاف معنی داری نداشت. اختلاف میانگین طول تخم فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا معنی دار بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشانگر حضور هر سه شکل فاسیولا در نشخوارکنندگان شمال غرب ایران بود. به علاوه، یافته های ریخت شناسی و مورفومتری تخم و کرم بالغ گونه های فاسیولا در میزبان های مختلف نشان داد که تمایز آنها از نظر تاکسونومیک راهنما و میسر می باشد.