ارزیابی توارث ژنتیکی و پاسخ به گزینش لوله ای شدن برگ ها و برخی صفات مرتبط با تحمل خشکی در گندم نان

در این پژوهش ژنتیک صفات وابسته به تحمل خشکی شامل لوله ای شدن برگ ها، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد کل پنجه ها، طول و عرض برگ پرچم با استفاده از یک تلاقی دی آلل 9×9 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. لوله ای شدن برگ ها یکی از راهکارهای مهم گندم در تحمل تنش خشکی است. نسبت بیکر (25/0) و وراثت پذیری خصوصی (20/0) پایین این صفت نشان دهنده نقش پررنگ آثار غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی این صفت است. این نتایج نشان می دهدبرای به نژادی این صفت گزینش در نسل های تفکیک نمی تواند مفید باشد و روش هایی مانند بالک، بالک تک بذر و هاپلوئید های مضاعف شده توصیه می گردد. از طرف دیگر، عرض برگ پرچم، طول پدانکل و ارتفاع بوته وراثت پذیری خصوصی (به ترتیب 65/0، 56/0 و 51/0) و نسبت بیکر بالایی (به ترتیب 67/0، 65/0 و 46/0) داشتند. با توجه به این نتایج، روش های شجره ای و تلاقی برگشتی برای به نژادی این صفات مناسب است. صفات تعداد کل پنجه ها (22%)، طول پدانکل (19%)، عرض برگ پرچم (15%) و ارتفاع بوته (14%) بیشترین پاسخ به گزینش را به خود اختصاص دادند. دلیل این امر تنوع فنوتیپی بالا و یا وراثت پذیری خصوصی بالای این صفات است.