جهش زایی در برنج برای ایجاد تحمل به خشکی و بررسی تغییرات ژنتیکی جهش یافته ها با نشانگر ISSR

در این مطالعه نقش جهش زایی با موتاژن EMS در بهبود تحمل به تنش خشکی در برنج مورد بررسی قرار گرفت. لاین های موتانت نسل M2 در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای در شرایط تنش اسمزی با PEG (8/0- مگاپاسکال) ارزیابی شدند که منجر به جداسازی 9 لاین موتانت متحمل به خشکی گردید. این لاین ها به همراه رقم مادری در مرحله گیاه کامل در شرایط مزرعه با اعمال آبیاری محدود نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند که بر اساس شاخص تحمل به تنش (STI) دو لاین متحمل به خشکی به نام های MT90 و MT149 شناسایی گردیدند. برای بررسی سطح تنوع ژنتیکی حاصل از تیمار جهش در لاین های موتانت، از نشانگرهای ISSR استفاده شد که 4/69 درصد آنها چندشکلی بین رقم مادری و لاین های موتانت را نشان دادند. تنوع ژنتیکی حاصل از جهش در ژنوتیپ های مورد مطالعه معادل 5/23 درصد برآورد شد و تجزیه خوشه ایبا روش UPGMA آنها را به سه گروه عمده تفکیک نمود که گروه های حاوی لاین های موتانت نسبت به گروه حاوی رقم مادری در شرایط تنش خشکی هم عملکرد بالاتر و هم شاخص تحمل به تنش بالاتری را نشان دادند. بر اساس نتایج، می توان لاین MT149 را به عنوان لاین متحمل به خشکی در هر دو مرحله گیاهچه ای و گیاه بالغ معرفی نمود. می توان نتیجه گیری کرد که جهش القایی EMS تاثیر مطلوبی در ایجاد لاین های موتانت متحمل به خشکی داشته و از نشانگرهای ISSR می توان برای جداسازی لاین های موتانت متحمل به خشکی در جمعیت های حاصل از جهش در برنج استفاده کرد.