بررسی پراکنش، تراکم و زی توده بزرگ موجودات بنتیکی در محل استقرار پرورش ماهی در قفس در سواحل جنوبی دریای خزر (آبهای مازندران-کلارآباد)

این پژوهش در راستای یک طرح تحقیقاتی در سواحل جنوبی دریای خزر (آبهای مازندران- کلاراباد) در سال 1391 به اجرا درآمد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات پرورش ماهی در قفس بر روی پراکنش، تراکم و زی توده بزرگ موجودات بنتیکی در آبهای کلارآباد در عمق 20 متر بود. نمونه برداری بصورت ماهانه در سه ایستگاه 1 (محل استقرار قفس)، 2 (شاهد با فاصله 500 متر) و 3 (50 متر بعد از قفس) با استفاده از یک گرب با قطردهانه 30 سانتیمتر بود. در مجموع 6 گروه از موجودات بنتیکی شامل 2 شاخه، 2 رده، 4 خانواده و 6 گونه شناسایی شدند. در مجموع 23442 عدد از بزرگ موجودات بنتیکی شمارش شدند که کمترین و بیشترین فراوانی به ترتیب در ایستگاه های 1 (4/23%) و 2 (8/46%) بوده است. نتایج نشان داد که بیشترین تراکم در ایستگاه 2 و زی توده در ایستگاه 3 بترتیب با میانگین 4/1230±646 عدد در متر مربع و 001/1±526/0 گرم در متر مربع بود جایی که می تواند به دلیل بترتیب عدم فعالیت پرورش ماهی در قفس و حضور گونه Cerastoderma lamarki به جهت بزرگ جثه بودن بستگی داشته باشد. حداکثر تراکم و زی توده ماکروبنتوزها در فصل پائیز بترتیب با میانگین 58/1371±13/888 عدد در هر مترمربع و 88/0±524/0 گرم در هر مترمربع و کمترین تراکم و زی توده در فصل زمستان بترتیب با میانگین 22/138±33/143 عدد در هر مترمربع و 078/0±070/0 گرم در هر متر مربع بود که این موضوع می تواند به دلیل بترتیب فعالیت پرورش ماهی در قفس و فصل زمستان گذرانی بستگی داشته باشد. گونه Streblospio gynobranchiata از پرتاران غالب جمعیت بزرگ موجودات بنتیکی را با 3/93 درصد بخود اختصاص داد، جایی که می تواند به دلیل غیربومی بودن، قدرت سازش پذیری بالا و مناسب بودن شرایط زیستی مرتبط باشد. نتیجه گیری این که، میزان تراکم و زی توده بزرگ موجودات کفزی در ایستگاه محل استقرار قفس کمتر از سایر ایستگاه ها بود، جایی که می تواند به فعالیت پرورش ماهی در قفس و اثرات آن بر موجودات بستر زی بستگی داشته باشد. بنابراین، پیشنهاد می گردد، هر گونه فعالیت آبزی پروری دریایی در سواحل جنوبی دریای خزر می بایست با حفظ ملاحظات زیست محیطی و اجرای طرح ارزیابی تفضیلی اثرات زیست محیطی (EIA) صورت پذیرد.